Διάλογος με τους νέους

Πορίσματα ἡμερίδας μὲ θέμα: «Yoga; Εὐχαριστῶ δὲν θὰ πάρω!»πού διοργανώθηκε ἀπὸ τὴν ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱ. Μ.Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦ μετὰ τοῦ ἀντιαιρετικοῦ της Γραφείου στὶς 14 Νοεμβρίου 2015 στὸ Δημοτικὸ Θέατρο Πεύκης. 1. Ἡ Γιόγκα δέν εἶναι ἁπλή γυμναστική, ἤ μέθοδος χαλαρώσεως, δέν εἶναι ἐπιστήμη, δέν εἶναι ἡ φωτεινή πλευρά τῆς ζωῆς, δὲν εἶναι τρόπος ἀποβολῆς τοῦ ἄγχους, δὲν εἶναι μέθοδος σωματικῆς εὐεξίας.Ἡ γιόγκα εἶναι ἕνα ὑπαρξιακὸ σύστημα, ποὺ βασίζεται στὴ φιλοσοφία τῆς Ἀνατολικῆς πνευματικότητας, συμπλέκεται μὲ τὸν Δυτικὸ ἀποκρυφισμὸ, τήν μαγεία, τήν ἀστρολογία, καὶ σήμερα μὲ τὸ σύνδρομο τῆς Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου. Ὁ διαλογισμός, εἶναι μία διαδικασία σταδιακῆς αὐτο-ύπνωσης μέσῳ τῆς φαντασίας. Θεμελιώνεται στόν ἀπόλυτο μονισμό καί στήν ὁλιστική θεώρηση τοῦ κόσμου.Ὑπάρχει τεράστια διαφορά ἀπό τήν χριστιανική προσευχή. Ἐκεῖνο πού σέ φέρνει στά κέντρα τῆς γιόγκα εἶναι ἡ ἀνάπτυξη της συνειδητότητάς σου, δηλ. ἡ προσπάθεια αὐτοεξελίξεως μέ ἀπώτερο στόχο τήν ἀπορρόφηση στήν ἀπρόσωπη «ἀνεκδήλωτη θεότητα». Πρόκειται γιά ἐκμηδένιση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ὁ διαλογιζόμενος ἐπιδιώκει ταύτιση μέ τόν θεό τῆς ἰνδουϊστικῆς πίστεως. Ὁ προσευχόμενος ἀποζητᾶ τήν ἐν Χριστῷ κοινωνία μέ τόν Θεό πού δέν εἶναι ἀπορρόφηση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἀλλά ἀνύψωσή του στήν δόξα τοῦ Θεοῦ, χωρίς καμμία σύγχυση. Ἡ γιόγκα εἶναι ἐπίσης λατρευτικὴ πρακτικὴ - μὲ σκοπὸ τὴν ἕνωση τοῦ ἀσκούμενου μὲ τοὺς ἰνδικοὺς θεούς. Ἡ λέξη Yoga προέρχεται ἀπὸ τὴ λέξη "yug", ὅπου στὰ σανσκριτικὰ σημαίνει " ζεύξη - ἕνωση" τοῦ ἄτμαν - ψυχῆς μὲ τὴν θεϊκὴ ἄμορφη ὕπαρξη Βράχμαν. Ἑπομένως, ὁ κύριος σκοπὸς τῆς Γιόγκα εἶναι καθαρὰ θρησκευτικός, νὰ ὁδηγήσει τὸν γιόγκι στή λύτρωση ἀπό τήν σαμσάρα (διαδικασία μετενσαρκώσεων) πού εἶναι ἀπολύτως μή χριστιανική.Ἡ γιόγκα δέν εἶναι τέχνη ζωῆς ἀλλά εἶναι τέχνη θανάτου. Ἀναπτύχθηκε, ὅπως ἀποκαλύπτουν γιόγκι ἀπό τήν Ἰνδία, ὡς μία τεχνική, γιά νά πεθαίνουν ἀνώδυνα οἱ ἡλικιωμένοι. 2. Γιά τήν γιόγκα ὁ Θεός δέν εἶναι πρόσωπο, ἀλλά εἶναι μία ἀπρόσωπη συμπαντική ὑπερσυνειδητότητα, εἶναι μία ἐνέργεια.Ἡ ψυχή, τό ἄτμαν, θά πρέπει νά σβήσει ὅπως μία σταγόνα στόν ὠκεανό τοῦ Μπράχμαν, τῆς παγκόσμιας ὑπερσυνειδητότητας, αὐτῆς τῆς ἐνέργειας πού, μιλώντας τή γλῶσσα, ἄς ποῦμε, τήν Δυτική, θά τήν ὀνομάζαμε «θεό».Στή Γιόγκα ταυτίζουν τὸν Χριστὸ μὲ τὸν Ράμα καὶ τὸν Κρίσνα ἢ μὲ τὴν «παγκόσμια συνειδητότητα», ποὺ σύμφωνα μὲ τὸν Ἰνδουϊσμὸ ὑπάρχει μέσα στὰ ζῶα καὶ τὰ φυτά. Ταυτίζουν τὸν διαλογισμὸ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη προσευχή, τὴ χορτοφαγικὴ διατροφὴ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη νηστεία, τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν Θεό, τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ στὴν Καινὴ Διαθήκη μὲ τὶς δοξασίες τῆς Γκιτᾶ κ.ἄ. βιβλίων, ὥστε νά προκαλοῦν σύγχυση μέχρι καί ἄρνηση τῆς μοναδικότητας τοῦ Θεανθρώπου καὶ Σωτήρα τοῦ κόσμου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ὁποίου ὁ Σταυρός καί ἡ Ἀνάσταση εἶναι ἀκατανόητα. Ὁπότε ὁ ἀσκούμενος στὴ γιόγκα μένει ἀθωράκιστος ἔναντι τῆς δαιμονικῆς δράσεως. 3. Ὁ ἀσκούμενος μέ συνέπεια γιά μεγάλο διάστημα στή γιόγκα φθάνει σέ βαθμό νά μήν ἀντιλαμβάνεται χρῶμα, ὀσμή, ἦχο, ἁφή, οὔτε τὸν ἑαυτό του, οὔτε κανέναν ἄλλο. Τὸ πνεῦμα του «ἐλευθερώνεται» -σύμφωνα μὲ τὴν ἔκφραση τῶν μυημένων - ἀπὸ τὴ μνήμη καὶ τὴ λήθη. Αὐτή ἡ ἀπώλεια συνειδήσεως θεωρεῖται ἐπίγνωση, φωτισμός!Δημοσιεύματα ἀναφέρουν σοβαρὰ ὀρθοπεδικὰ καὶ ψυχιατρικὰ προβλήματα. Ὀρθοπεδικά, λόγῳ τῶν ἐντελῶς ἀφύσικων γιὰ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα στάσεων τῆς Γιόγκα. Ψυχιατρικά, ἐξαιτίας τῆς ἀσυναρτησίας τῶν ἐπικλήσεων διαλογισμοῦ, κυρίως δὲ ἀπό τίς δαιμονικές ἐπιρροές. Στὴν Ψυχιατρική, μάλιστα, συναντᾶμε πλέον τὸν νέο ὅρο «σύνδρομο κουνταλίνι». Τὶς καταστροφικὲς ἐπιπτώσεις στὴν ψυχικὴ ὑγεία παραδέχονται ἀναγνωρισμένοι δάσκαλοι τῆς γιόγκα, ὁπότε θὰ ἦταν ἀφροσύνη ἐκ μέρους μας νὰ τὶς ἀγνοήσουμε.Οἱ διάφορες τεχνικὲς τῆς Γιόγκα δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὴν ἐπιστήμη, ἀντίθετα ἔχουν τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς μαγείας(¨μάντρας¨, δηλ. μαγικές συλλαβές καί ¨σίντις¨, δηλ. παραφυσικές καταστάσεις καί ἀσυνήθιστα φαινόμενα, πού πραγματοποιοῦνται σέ προχωρημένο στάδιο, ὅπως διόραση, τηλεπάθεια, αἰώρηση, ὑλοποιήσεις, ἐξωσωματική προβολή κ.ἄ) τῆς ὁποίας οἱ ἐπιδράσεις ποικίλλουν. 4. Ἡ «Νέα Ἐποχὴ τοῦ Ὑδροχόου», ποὺ πολεμᾶ τὴν Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν, τὴν Ὀρθοδοξία μας, κατακλύζει τὴν χώρα μας μὲ τὴν προβολὴ τῆς Γιόγκα γιὰ νὰ παραπλανήσει μὲ τὸ δαιμονικὸ δόγμα πὼς οἱ θρησκεῖες εἶναι διαφορετικοί δρόμοι ποὺ ὁδηγοῦν στὸν ἴδιο σκοπό.Ἐμεῖς ὅμως ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ δέν ξεχνᾶμε τοὺς λόγους τοῦ εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη: «Ἀγαπητοὶ, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, ἀλλὰ δοκιμάζετε τὰ πνεύματα εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ὅτι πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσμον» (Α΄ Ιω 4, 1), «οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωμεν τὸν ἀληθινόν· καί ἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος. 21 Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων· ἀμήν» (Α΄ Ιω 5, 20-21).Εἶναι πεποίθηση τῶν Ἁγίων Γραφῶν, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Μαρτύρων, τῶν Ὁσίων, τῶν Ἁγίων Πατέρων, καί συνόλου τῆς Ἐκκλησίας ὅτι οἱ θεοί τῶν ἄλλων θρησκειῶν εἶναι Δαίμονες.Ὅπως λέει κι᾿ ὁ προφήτης Δαβίδ, πίσω ἀπό τούς θεούς τῶν ἐθνῶν κρύβονται δαιμόνια.Στὸ Δευτερονόμιο διαβάζουμε «παρώξυνάν με ἐπ' ἀλλοτρίοις, ἐν βδελύγμασιν αὐτῶν ἐξεπίκρανάν με˙ ἔθυσαν δαιμονίοις καὶ οὐ Θεῷ» Δηλαδή: «Μὲ θύμωσαν καὶ μὲ πίκραναν (οἱ Ἑβραῖοι) μὲ τοὺς ξένους καὶ συχαμεροὺς θεούς τους. Στὰ δ α ι μ ό ν ι α θυσίασαν κι ὄχι στὸν Θεό».Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀποτρέποντας τούς χριστιανούς νά συμμετέχουν στήν βρώση εἰδωλοθύτων θά μᾶς πεῖ « Οὐ θέλω δὲ ὑμᾶς κοινωνοὺς τῶν δαιμονίων γίνεσθαι. οὐ δύνασθε ποτήριον Κυρίου πίνειν καὶ ποτήριον δαιμονίων, οὐ δύνασθε τραπέζης Κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων» (Α' Κορ. 10, 20-21).Ὁ ὅσιος Παΐσιος λέει χαρακτηριστικά γιά τήν Γιόγκα: «ὅσοι ἀσχολοῦνται μ᾿ αὐτά, δίνουν δικαιώματα στόν διάβολο, δέχονται δαιμονικές ἐπιδράσεις καί καταστρέφονται»...Ὁ γέρων Σωφρόνιος παρατηρεῖ: «Μετά τήν ἐκ νέου εἰς Χριστόν στροφήν μου, ἡ ¨ἀνατολική¨ ἐμπειρία μου, - ἐννοεῖ τήν ἄσκηση Γιόγκα καί διαλογισμοῦ - ...ἐφάνη εἰς τό πνεῦμα μου ὡς τό πλέον φοβερόν ἔγκλημα κατά τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ».Ἡ ἐνασχόληση ἑπομένως μὲ τὴν Γιόγκα εἶναι ἄρνηση τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ βλασφημία κατὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. 5. Εἶναι ἀπαράδεκτο νά παραπλανῶνται ἀνύποπτοι ἄνθρωποι, καί κυρίως νέοι, στούς ὁποίους παρουσιάζεται ἡ Γιόγκα ὡς μία δῆθεν γυμναστική ἤ ὡς μία ἐπιστήμη. Τὸ νὰ ἀποσυνδέει κανεὶς τὴ Γιόγκα ὡς τεχνικὴ χαλαρώσεως ἀπὸ τὴν ἰνδουϊστικὴ πίστη, εἶναι σὰ νὰ πιστεύει ὅτι διαχωρίζεται τὸ μυϊκὸ ἀπὸ τὸ νευρικὸ σύστημα τοῦ ἀνθρώπου.Ὁ καθένας βεβαίως εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἀσπασθεῖ τὸν Ἰνδουισμό, τὸν Βουδισμὸ καὶ τὶς ὅποιες θρησκευτικὲς πρακτικὲς θέλει, ἀλλὰ ἐν γνώσει του καὶ ὄχι πλανώμενος. Καὶ ὁπωσδήποτε γνωρίζοντας ὅτι ὅλοι οἱ δρόμοι δὲν ὁδηγοῦν στὸ Θεό.Ἡ παρουσίαση τῆς Γιόγκα ὡς μορφῆς γυμναστικῆς καὶ ὡς ἐναλλακτικῆς θεραπείας καὶ ἡ ἀπόκρυψη τῆς θρησκευτικῆς σημασίας της, ἀποτελεῖ ἀπατηλὸ, μέσο μὲ τὸ ὁποῖο ἐπιχειρεῖται ἡ μεταβολὴ τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν χριστιανῶν καὶ στοιχειοθετεῖ τὸ ἀδίκημα τοῦ ἀθέμιτου προσηλυτισμοῦ, ὅπως αὐτὸ ὁρίζεται στὸ νόμο 1363/1938 καὶ στὸ ἄρθρο 13 τοῦ Συντάγματος. Ἡ εἰσβολή της στὰ σχολεῖα, ὅπως συμβαίνει μέ τήν Yogakids International, εἶναι ἀντίθετη μὲ τὰ ἰσχύοντα κατὰ τὸ Ἑλληνικὸ Σύνταγμα, ἀντιπαιδαγωγικὴ καί ἀκατάλληλη γιά παιδιά.Ὡς ἐκ τούτου ἡ ποινικὴ Δικαιοσύνη μπορεῖ καί πρέπει νά κινηθεῖ ἐναντίον ὅσων χρησιμοποιοῦν τὴ μέθοδο τῆς Γιόγκα γιά νά μυήσουν μαθητές στὰ ἀποκρυφιστικὰ δόγματα τοῦ ἰνδουϊσμοῦ καὶ τοῦ βουδισμοῦ. Οἱ γονεῖς ἔχουν κάθε λόγο γιά καταγγελίες κατά διευθυντῶν καί διευθύνσεων ἤ τουλάχιστον ἔχουν ἠθικό χρέος νά παρεμβαίνουν ἐνημερωτικά στούς συλλόγους γονέων. 6. Ἡ ἑλληνορθόδοξη κληρονομιά μας ἔχει ὡς κέντρο τὴν ἐν Χριστῷ ἐμπειρία, τὴν ἔνταξη τοῦ ἀνθρώπου στὸ μυστικὸ σῶμα τοῦ Κυρίου μας, διὰ τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔτσι συγκροτεῖται καὶ ὁλοκληρώνεται ἡ προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτά μᾶς δίδαξαν οἱ ἅγιοί μας.Ἡ Ἐκκλησία δέν ὑποχρεώνει κανέναν νά ἀκολουθήσει τόν δικό της δρόμο, ἀλλά ἔχει χρέος νά ἐνημερώνει, νά ποιμαίνει, νά προειδοποιεῖ, νά ἐπισημαίνει, νά προστατεύει, νά ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι. ( Α΄Τιμ. β΄,4).Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκ­κλη­σίας τῆς Ἑλλάδος ἐπισημαίνει ξεκάθαρα στὸ χριστεπώνυμο πλήρωμα ὅτι: «ἡ "Γιόγκα" ἀποτελεῖ θεμελιῶδες κεφάλαιο τῆς θρησκείας τοῦ Ἰνδουισμοῦ, ἔχει ποικιλομορφία σχολῶν, κλάδων, ἐφαρμογῶν καὶ τάσεων καὶ δὲν ἀποτελεῖ "εἶδος γυ­μνα­στι­κῆς». Ὡς ἐκ τούτου ἡ "Γιόγκα" τυγχάνει ἀπολύτως ἀσυμ­βί­βα­στη μὲ τὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστη μας καὶ δὲν ἔχει καμία θέση στὴ ζωὴ τῶν χριστιανῶν». 7. Ὕστατο πόρισμά μας: Ἔστω καί ἄν ὁ Ἕλληνας πολίτης δέν ἔχει ἀπολύτως ὀρθόδοξη συνείδηση, συνιστοῦμε νά μήν μπλέξει στά δίχτυα τῆς Γιόγκα γιατί δέν ξέρει ποῦ θά τόν ὁδηγήσει.

  «Ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα» (Εφ. 6, 12) Ο Ναός του αγίου Λουκά είχε φορέσει τα γιορτινά του εκείνη την ημέρα. Τρεις νέοι άνδρες, μετά από πολύμηνη κατήχηση, ήταν έτοιμοι για το ιερό Μυστήριο της Βαπτίσεως και την είσοδό τους στην Εκκλησία του Χριστού. Ξεκίνησα την Ακολουθία της Κατηχήσεως. Στην πρώτη ευχή του εξορκισμού ο ένας από τους νεαρούς άρχισε να βήχει με ένα τρόπο περίεργο. Αρχίζω να διαβάζω την δεύτερη ευχή του εξορκισμού και ο βήχας του νεαρού γίνεται μούγκρισμα. Γονατίζει. Σκύβει το κεφάλι στο έδαφος. Ένας από τους πιστούς με πλησιάζει. Μου δείχνει τον νεαρό και προτείνει να σταματήσω την Ακολουθία. «Κάτι σοβαρό του συμβαίνει», μου λέγει. Του κάνω νόημα πως δεν θα σταματήσω. Δεν θέλω να του πω ότι γνωρίζω τι συμβαίνει. Δεν θέλω να τους τρομάξω. Ο νεαρός είχε ασχοληθεί ενεργά με πρακτικές της Νέας Εποχής. Με επικλήσεις πνευμάτων και τέτοια σχετικά. Είχε φθάσει σε επίπεδο να συνδιαλέγεται με τα πνεύματα που επικαλείτο. Κάποια στιγμή όμως συνειδητοποίησε πως η επαφή του με αυτά τα πνεύματα του δημιουργούσε σοβαρά πνευματικά και σωματικά προβλήματα. Ένιωθε μέσα στο σώμα του μια σκοτεινή δύναμη να τον κυριεύει και να τον συνθλίβει. Προσπάθησε να βρει θεραπεία σε φημισμένους ψυχοθεραπευτές. Στη συνέχεια πλησίασε ένα φημισμένο Προτεστάντη Πάστορα. Εκείνος του έκανε κάποιους εξορκισμούς. Η κατάσταση δεν βελτιωνόταν. Και τότε ο Πάστορας του είπε: «Εγώ αυτό μπορώ να σου κάνω. Αν θέλεις κάτι περισσότερο πήγαινε στους Ορθοδόξους». Δεν είχε ξανακούσει για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ρώτησε για πληροφορίες και μια Κυριακή ήρθε στον ναό του αγίου Λουκά και παρακολούθησε την Λειτουργία. Για πρώτη φορά ένιωσε κάτι διαφορετικό να συμβαίνει μέσα του. Ένα αίσθημα πρωτόγνωρο. Με πλησίασε. Μου διηγήθηκε την ιστορία του. Και από εκείνη την ημέρα όχι μόνο εντάχθηκε στο πολύμηνο πρόγραμμα κατηχήσεως αλλά ερχόταν ανελλειπώς σε όλες τις Ακολουθίες οι οποίες ετελούντο στο Ναό. Σήμερα ήρθε η ευλογημένη στιγμή γι’ αυτόν να δεχθεί το άγιο Βάπτισμα. Και τώρα, την ιερή ώρα των εξορκιστικών προσευχών, αυτός δίνει τον δικό του αγώνα. Κυριολεκτικά παλεύει. Οι ευχές τελειώνουν. Ήρθε η ώρα της αποτάξεως του Σατανά. «Αποτάσση τω Σατανά;» ρωτώ. Οι κατηχούμενοι με την σειρά τους απαντούν. Ο νεαρός, ακόμα γονατιστός, απαντά με σβηστή και τρεμάμενη φωνή: «Αποτάσσομαι». Προχωρώ στις ερωτήσεις της Συντάξεως με το Χριστό. Το ίδιο σκηνικό. Αλλά τώρα, την ώρα που απαγγέλλουν το Σύμβολο της Πίστεως ο νεαρός σηκώνεται δειλά δειλά. Σταμάτησε να βήχει και να μουγκρίζει. Το πρόσωπό του όμως παραμένει κάτωχρο. Η Ακολουθία της Βαπτίσεως συνεχίσθηκε χωρίς άλλα απρόοπτα. Στο τέλος οι τρεις νεοφώτιστοι κοινώνησαν για πρώτη φορά το Σώμα και το Αίμα του Θεανθρώπου. Οι πιστοί σπεύδουν με χαρά να τους ευχηθούν. Ο νεαρός παραμένει σιωπηλός, κάτωχρος αλλά ήρεμος. Την επομένη, ο νεοφώτιστος πλέον νεαρός άνδρας ήρθε να με επισκεφθεί στο Γραφείο. «Θέλω να σας μιλήσω για εχθές», μου λέγει. «Ευχαρίστως», του απαντώ. «Σε ακούω». Μου διηγείται τι του συνέβη την ώρα της κατηχήσεως. Άκουγε μέσα του δεκάδες φωνές να ουρλιάζουν. Ένιωσε κάποιες σκοτεινές παρουσίες να παλεύουν. Ένιωσε να πνίγεται. Την ώρα της Σύνταξης έβλεπε τα σκοτεινά πνεύματα να φεύγουν σαν καπνός μέσα από το σώμα του. Οι φωνές και η αίσθηση του πνιγμού σταμάτησαν. Ηρέμησε. Το βράδυ λίγο πριν κοιμηθεί μία σκοτεινή παρουσία μπήκε στο δωμάτιό του. Το σκοτεινό πνεύμα τον ρώτησε: «Γιατί μας έδιωξες; Γιατί;». Τον παρακολουθούσα χωρίς να μιλώ. Συνέχισε τη διήγηση. «Έκαμα το σταυρό μου και το σκοτεινό πνεύμα εξαφανίσθηκε. Πάτερ, αλήθεια σας λέγω. Ήταν η πρώτη φορά που δεν ένιωσα φόβο. Μάλλον το αντίθετο. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πως το σκοτεινό πνεύμα είχε κυριευθεί από φόβο». Δεν μίλησα. Τον σταύρωσα. Τον αγκάλιασα και δακρυσμένος ψέλλισα: «Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ πάντας ἀνθρώπους θέλων σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εὶς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» † Ο  Χονγκ Κονγκ  Νεκτάριος Περιοδικό Πάντα τα Έθνη ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΙΟΣ 2015

Ὁ ἅ­γιος Πορ­φύ­ριος (1906-1991) φα­νέ­ρω­σε στὴν ἐ­πο­χή μας μὲ πο­λὺ δυ­να­μι­κὸ τρό­πο τὴ γνή­σια μορ­φὴ τοῦ ἀ­λη­θι­νοῦ ἀν­θρώ­που. Δί­δα­ξε μὲ ἔρ­γο καὶ λό­γο. Μὲ τὴ δι­α­κρι­τι­κή του συμ­πε­ρι­φο­ρά, τήν ἤ­ρε­μη δι­δα­σκα­λί­α καὶ τὰ ἀ­να­ρίθ­μη­τα θαύ­μα­τά του ἔ­γι­νε ὁ­δη­γὸς πο­λύ­τι­μος στὰ δύ­σκο­λα μο­νο­πά­τια τῆς ἐ­πο­χῆς μας. Συ­νέ­βη κά­πο­τε νὰ τα­ξι­δεύ­ει ἀ­πὸ Θεσ­σα­λο­νί­κη γιὰ Ἅ­γιον Ὄ­ρος. Ἔ­φτα­σε ὅ­μως στὸν σταθ­μὸ λε­ω­φο­ρεί­ων κα­θυ­στε­ρη­μέ­να. Δὲ βρῆ­κε εἰ­σι­τή­ριο καὶ ἀ­ναγ­κά­στη­κε νὰ τα­ξι­δέ­ψει ὄρ­θιος. Δί­πλα του κα­θόν­του­σαν κά­ποι­οι νε­α­ροὶ ποὺ ἀ­στε­ϊ­ζόν­του­σαν με­τα­ξύ τους καὶ γε­λοῦ­σαν.   Ἡ συμ­πε­ρι­φο­ρά τους ἐ­ξόρ­γι­σε ἕ­ναν ἐ­πι­βά­τη, ποὺ δὲν κρα­τή­θη­κε καὶ ἐ­πέ­πλη­ξε τοὺς νε­α­ρούς, ἐ­πει­δὴ ἔ­βλε­παν ὄρ­θιο μπρο­στά τους ἕ­να γέ­ρον­τα ἱ­ε­ρέ­α καὶ ἐν τού­τοις συ­νέ­χι­ζαν νὰ κά­θον­ται ἀ­δι­ά­φο­ροι. Πα­ρὰ τὴν ἐ­πί­πλη­ξη ὅ­μως οἱ νε­α­ροὶ πα­ρέ­μει­ναν ἀ­συγ­κί­νη­τοι καὶ κα­νέ­νας δὲν ση­κώ­θη­κε νὰ δώ­σει τὴ θέ­ση του. Τό­τε ὁ ὀρ­γι­σμέ­νος ἐ­πι­βά­της ση­κώ­θη­κε καὶ πα­ρα­χώ­ρη­σε τὴ δι­κή του θέ­ση στὸν γέ­ρον­τα Πορ­φύ­ριο. Ἐ­κεῖ­νος τὸν εὐ­χα­ρί­στη­σε, ἀλ­λὰ δὲν δέ­χτη­κε νὰ κα­θί­σει. Τα­ξί­δε­ψε ὄρ­θιος μέ­χρι τὴν Ἱ­ε­ρισ­σό (δύ­ο ὧ­ρες πε­ρί­που). Ὅ­ταν κα­τέ­βη­καν, ὁ ἐ­πι­βά­της τὸν ρώ­τη­σε για­τί δὲν δέ­χτη­κε τὴ θέ­ση ποὺ τοῦ πρό­σφε­ρε. –  Ἔ­κα­μα μιὰ θυ­σί­α γιὰ τὰ παι­διά, ἀ­πάν­τη­σε  ὁ γέ­ρον­τας. Ὁ ἄν­θρω­πος δὲν κα­τά­λα­βε τὰ αἰ­νιγ­μα­τι­κά του λόγια. Ὁ ἅ­γιος τό­τε τοῦ ἐ­ξή­γη­σε: –  Δὲν ἔ­κα­νες κα­λὰ ποὺ μά­λω­σες τὰ παι­διά. Ἔ­κα­μαν βέ­βαι­α μιὰ κα­κὴ πρά­ξη: Ἄ­φη­σαν ὄρ­θιο ἕ­ναν ἡ­λι­κι­ω­μέ­νο καὶ δὲν τοῦ πα­ρα­χώ­ρη­σαν ἀ­πὸ μό­να τους τὴ θέ­ση, ὅ­πως θά ’­πρε­πε. Ἂν λοι­πὸν ση­κώ­νον­ταν ὅ­ταν τὰ κα­τσά­δια­σες καὶ κα­θό­μουν ἐ­γὼ στὴ θέ­ση τους, ἢ ἂν δε­χό­μουν τὴ θέ­ση ποὺ μοῦ πρό­σφε­ρες ἐ­σύ, τὰ παι­διὰ δὲν θὰ κα­τα­λά­βαι­ναν τὴν κα­κὴ πρά­ξη τους. Ἀν­τί­θε­τα θὰ ἔ­νοι­ω­θαν δι­και­ω­μέ­να, ἀφοῦ, εἴτε ἔτσι εἴτε ἀλλιῶς, θὰ εἶχε τακτοποιηθεῖ τὸ θέμα. Τώ­ρα ὅ­μως ποὺ ἔ­μει­να ὄρ­θιος καὶ μ’ ἔ­βλε­παν μπρο­στά τους τό­σες ὧ­ρες, ση­κώ­θη­κε ἡ ἴ­δια ἡ συ­νεί­δη­σή τους ἀ­πὸ μέ­σα τους καὶ σι­ω­πη­λὰ τὰ κα­τη­γό­ρη­σε γιὰ τὴν πρά­ξη τους. Μό­νο ἔ­τσι μπο­ρεῖ ὁ ἄν­θρω­πος νὰ σω­θεῖ: ὅ­ταν δι­ορ­θώ­νε­ται, ἐ­πει­δὴ τὸν κα­τη­γο­ρεῖ, ὄ­χι ὁ ἄλ­λος ἀ­π’ ἔ­ξω, ἀλ­λὰ ἡ συ­νεί­δη­σή του ἀ­πὸ μέ­σα. Ὁ κα­λύ­τε­ρος ὁ­δη­γὸς δη­λα­δὴ εἶ­ναι ἡ συ­νεί­δη­ση. Ἕ­νας δά­σκα­λος ποὺ τὸν ἔ­βα­λε στὴν καρ­διὰ τοῦ ἀν­θρώ­που ὁ Θε­ός. Ἂς ἔλ­θου­με τώ­ρα καὶ σὲ σέ­να… Βρί­σκε­σαι πρὸ τῶν ἐ­ξε­τά­σε­ων. Δι­ά­βα­σες, κα­ταρ­τί­στη­κες, ἑ­τοι­μά­στη­κες. Ἀ­πὸ μι­κρὸ παι­δὶ δὲν κά­νεις ἄλ­λη δου­λειά, ἀ­π’ τὸ νὰ τρέ­χεις ἀ­πὸ δά­σκα­λο σὲ δά­σκα­λο γιὰ νὰ δι­δα­χτεῖς. Πέ­ρα­σες ἀ­πὸ πολ­λοὺς δα­σκά­λους. Πῆ­ρες μα­θή­μα­τα πολ­λά. Ἀ­νά­με­σα στοὺς τό­σους δα­σκά­λους ποὺ ἐ­πέ­λε­ξες νὰ σὲ μορ­φώ­σουν, συγ­κα­τα­λέ­γε­ται ἄ­ρα­γε καὶ ὁ δά­σκα­λος ποὺ ἔ­βα­λε μέ­σα σου ὁ Θε­ός; Τί μα­θή­μα­τα σοῦ ἔ­δω­σαν οἱ δά­σκα­λοί σου ἀ­π’ τὸ νη­πι­α­γω­γεῖ­ο μέ­χρι τώ­ρα; Σί­γου­ρα πῆ­ρες γνώ­σεις πολ­λές. Ἔ­λα­βες ὅ­μως καὶ μα­θή­μα­τα ἀν­θρω­πιᾶς; Κα­λὲς οἱ γνώ­σεις. Ἀ­πα­ραί­τη­τες. Μὰ πιὸ ἀ­πα­ραί­τη­τα εἶ­ναι τὰ μα­θή­μα­τα ἀν­θρω­πιᾶς. Ποὺ σὲ κά­νουν ὄν­τως ἄν­θρω­πο. Οἱ γνώ­σεις μό­νο, χω­ρὶς μα­θή­μα­τα ἀν­θρω­πιᾶς, μπο­ρεῖ νὰ σὲ κά­νουν ἀ­κό­μα καὶ ἀ­πάν­θρω­πο. Μη­χα­νή. Ρομ­πότ. Ὀ­λο­θρευ­τή. Γι’ αὐ­τὸ χρει­ά­ζε­ται καὶ ὁ δά­σκα­λος ποὺ δι­ο­ρί­ζε­ται ἀ­π’ τὸν Θε­ὸ στὸ σχο­λεῖ­ο τῆς ψυ­χῆς σου. Ἡ συ­νεί­δη­ση. Γιὰ νὰ σὲ δι­δά­ξει καὶ κα­λὰ μα­θή­μα­τα. Νὰ σοῦ δώ­σει καὶ μιὰ ἄλ­λη παι­δεί­α. Νὰ σὲ ὁ­δη­γή­σει στα­δια­κά καὶ στοὺς ἄλ­λους δα­σκά­λους ποὺ ἄ­φη­σε στὸ πό­δι του ὁ Χρι­στός: «Τοὺς ἀ­σφα­λεῖς καὶ θε­ο­φθόγ­γους κή­ρυ­κας», τοὺς σο­φοὺς ἀ­πε­σταλ­μέ­νους τοῦ Θε­οῦ κά­θε ἐ­πο­χῆς, ποὺ ἐμ­φο­ρού­με­νοι ἀ­πὸ θε­ϊ­κὸ πνεῦ­μα, ἀ­λή­θεια καὶ ἀ­γά­πη, με­τα­φέ­ρουν μέ­χρι ἐ­σέ­να καὶ μέ­να τὰ «γράμ­μα­τα» καὶ τὰ «πράγ­μα­τα» τοῦ Θε­οῦ, τὸν τρό­πο δη­λα­δὴ γιὰ νὰ γί­νου­με οἱ ἀ­λη­θι­νοὶ ἄν­θρω­ποι ποὺ ὀ­νει­ρευ­ό­ταν ὁ Θε­ός, ὅ­ταν μᾶς ἔ­πλα­θε. Σὰν τὸν ἅ­γιο Πορ­φύ­ριο. Καὶ ἀφοῦ ὁ Θεὸς διορίζει δασκάλους, ὁρίζει καὶ ἐξετάσεις. Κά­πο­τε λοι­πὸν θὰ μᾶς ἐξετάσει καὶ ὁ Θε­ός. Δὲν θά ’θε­λες νὰ πε­ρά­σεις καὶ τότε; Οἱ τω­ρι­νές σου ἐ­ξε­τά­σεις, μπρο­στὰ σ’ ἐ­κεῖ­νες τοῦ Θε­οῦ, εἶ­ναι μιὰ λε­πτο­μέ­ρεια. Δὲν ἀ­ξί­ζει νὰ ἐ­πι­κεν­τρώ­νε­σαι μό­νο σ’ αὐ­τές. Κιν­δυ­νεύ­εις γιὰ ἕ­να δέν­τρο νὰ χά­σεις τὸ δά­σος. Δὲν θά ’­ναι κρί­μα; Στὶς ἐ­ξε­τά­σεις τοῦ Θε­οῦ, μὰ καὶ σὲ τοῦ­τες τώ­ρα τὶς ἐ­ξε­τά­σεις σου καὶ σὲ κά­θε καλὸ ἐγ­χεί­ρη­μα στὴ ζω­ή σου, εὔ­χο­μαι νά ’­χεις πάν­τα μιὰ πο­λὺ με­γά­λη καὶ Κ Α Λ Η   Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α ! π. Δημήτριος Μπόκος Μάιος 2015

Προς το Κελλάκι της Παναγούδας.   Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα δεν γεύτηκαν την χαρά της θυσίας και δεν αγαπούν τον κόπο. Μπήκε η τεμπελιά, το βόλεμα, η πολλή άνεση. Έλλειψε το φιλότιμο, η θυσία. Θεωρούν κατόρθωμα, όταν καταφέρνουν χωρίς κόπο να πετύχουν κάτι, όταν βολεύονται. Δεν χαίρονται, όταν δεν βολεύονται. Ενώ, αν αντιμετώπιζαν τα πράγματα πνευματικά, θα έπρεπε τότε να χαίρονται, γιατί του δίνεται ευκαιρία για αγώνα.   Όλοι τώρα, μικροί-μεγάλοι, κοιτάζουν την ευκολία. Οι πνευματικοί άνθρωποι κοιτάζουν πώς να αγιάσουν με λιγότερο κόπο. Οι κοσμικοί πώς να βγάλουν περισσότερα χρήματα, χωρίς να δουλεύουν. Οι νέοι πώς να περνούν τις εξετάσεις, χωρίς να διαβάζουν. πώς να πάρουν πτυχίο, χωρίς να φεύγουν από την καφετέρια. Και αν είναι δυνατόν, να τηλεφωνούν από την καφετέρια, για να τους δώσουν τα αποτελέσματα ! Ναι, εκεί φθάνουν ! Έρχονται πολλά παιδιά στο καλύβι και μου λένε : «Ο Θεός μπορεί να με βοηθήσει». «Διάβασε, του λέω, και κάνε και προσευχή». «Γιατί, μου λέει, δεν μπορεί ο Θεός να με βοηθήσει»; Δηλαδή, την τεμπελιά του να ευλογήσει ο Θεός ; Δεν γίνεται αυτό. Αν το παιδί διαβάζει, αλλά δεν τα πιάνει, τότε θα τον βοηθήσει ο Θεός. Είναι μερικά παιδιά που δεν θυμούνται ή δεν καταλαβαίνουν, αλλά καταβάλλουν προσπάθεια. Αυτά θα τα βοηθήσει ο Θεός να γίνουν τετραπέρατα.   [……………] Οι περισσότεροι νέοι έχουν επηρεασθεί από το κοσμικό πνεύμα και έχουν πάθει ζημιά. Έμαθαν να τους ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός τους. δεν σκέφτονται καθόλου τον πλησίον αλλά μόνον τον εαυτό τους. Και όσο τους βοηθάς, τόπο πιο πολύ χουζούρι κάνουν.   Βλέπω κάτι νερόβραστα παιδιά σήμερα. Να κρίνουν το ένα, να βαριούνται το άλλο, ενώ η καρδιά ούτε κουράζεται ούτε γερνάει ποτέ. Να γίνουν καλόγεροι, βαριούνται. Να παντρευτούν, φοβούνται [……………..].   Οι νέοι σήμερα μοιάζουν με καινούργιες μηχανές που τα λάδια τους είναι παγωμένα. Πρέπει να ζεσταθούν τα λάδια, για να πάρουν μπρος οι μηχανές. αλλιώς δεν γίνεται. Έρχονται στο καλύβι ταλαίπωρα παιδιά – δεν είναι ένα και δύο – και με ρωτούν : «Τί να κάνω, Πάτερ; Πώς να περάσω την ώρα μου ; Με πιάνει πλήξη». «Να βρεις μια δουλειά, βρέ παιδί». «Έχω, λεφτά, μου λέει. Τί να την κάνω την δουλειά»; Μα ο Απόστολος Παύλος λέει : «ει τις ου θέλει εργάζεσθαι μηδέ εσθιέτω». Πρέπει να δουλέψεις, για να φας, και ας έχεις χρήματα. Η δουλειά βοηθάει τον άνθρωπο να ξεπαγώσουν τα λάδια της μηχανής του. Είναι δημιουργία. Δίνει χαρά και παίρνει το άγχος, την πλήξη. Έτσι, βρέ παλληκάρι. να βρεις μια δουλειά που να σου αρέσει έστω και λίγο, και να ξεκινήσεις. Για δοκίμασε, να δεις!».   ΠΗΓΗ : ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ, Α΄ ΜΕ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ, εκδ. ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ», ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2003, σ. 237 κ.ε.

Γέροντα, όποιος έχει υπερηφάνεια πάντοτε λέει το καλό που κάνει; - Και να το πει και να μην το πει, το χει μέσα του κρυφό καμάρι! Να, αυτές τις μέρες ήρθε κάποιος να με δει. Μου μιλούσε συνέχεια για τον εαυτό του και κάθε τόσο μου πρόσθετε: «Εις δόξαν Θεού τα λέω». Με τρόπο του είπα: «Μήπως μπαίνει λίγο και η δόξα η δική σου;». «Α, όχι, μου λέει, όλα εις δόξαν Θεού…». Και τελικά δεν είχε έρθει να μου πει κάτι που τον απασχολούσε, αλλά να μου διηγηθεί τα κατορθώματά του «εις δόξαν Θεού..», ενώ στην πραγματικότητα όλα τα έλεγε για την δόξα την δική του.  * * *  Πάντως, όταν ο άνθρωπος κάνη γνωστό το καλό που κάνει και υπερηφανεύεται, πάντοτε το χάνει. Τότε και κουράζεται άσκοπα και κολάζεται.  Κάποιος που επρόκειτο να γίνει ιερέας πήγε σε ένα απομονωμένο μοναστήρι να καθίσει σαράντα μέρες πριν από την χειροτονία του. Στις τριάντα οκτώ όμως μέρες παρουσιάσθηκε κάποια ανάγκη και χρειάσθηκε να κατεβεί στον κόσμο. Μετά έκανε το παν να επιστρέψει, για να μείνει ακόμη δυο μέρες, γιατί πως θα έλεγε ότι κάθισε στην έρημο σαράντα μέρες πριν από την χειροτονία του; Βλέπεις, και ο Μωυσής σαράντα μέρες κάθισε στο Σινά , πριν πάρει τις δέκα εντολές!... Έλεγε μετά παντού: «Εγώ πριν από την χειροτονία μου κάθισα στην ησυχία σαράντα μέρες». Έτσι έρχεται η Χάρις; Χίλιες φορές να καθόταν είκοσι μέρες ή δεκαπέντε ή να μην καθόταν ούτε μια μέρα, για να μη καυχιέται ότι κάθισε σαράντα μέρες. Τότε περισσότερη Χάρη θα είχε.  * * * - Γέροντα, ο Απόστολος Παύλος λέει: «Ο καυχώμενος εν Κυρίω καυχάσθω». Αυτή η καύχηση, μπορεί να έχει υπερηφάνεια;  * * * - Όχι, πώς να έχει υπερηφάνεια; Αυτό έχει μια δοξολογία, μια ευχαριστία στον Θεό. Αν θεωρούμε μεγάλη τιμή και ευεργεσία, που οικονόμησε ο Καλός Θεός να είμαστε Χριστιανοί, αυτή η καύχηση δεν έχει υπερηφάνεια.. Όταν κάποιος, ας υποθέσουμε, θεωρεί ευλογία και χαίρεται που ο Θεός οικονόμησε να έχει καλούς, ευλαβείς γονείς αυτό δεν σημαίνει ότι καμαρώνει κοσμικά, αλλά ότι έχει ευγνωμοσύνη προς τον Θεό. Από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ - ΛΟΓΟΙ Ε΄ - ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»

Μια δασκάλα έχει αποφασίσει να παίξουν ένα παιχνίδι στην τάξη της. Λέει λοιπόν στα παιδιά, να φέρει το κάθ’ ένα, μια πλαστική σακούλα, που θα περιέχει μέσα μερικές πατάτες. Σε κάθε πατάτα θα δώσει ένα όνομα από τα πρόσωπα που μισεί.Έτσι, ο αριθμός των πατατών που κάθε παιδί θα βάλει στη σακούλα του θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ανθρώπων που μισεί. Την άλλη μέρα κάθε παιδί, έφερε από μια σακούλα με πατάτες, με το όνομα των ανθρώπων που μισούσαν, γραμμένο σε κάθε πατάτα. Κάποια παιδιά είχαν δύο πατάτες μέσα στη σακούλα, άλλα τρεις, άλλα πέντε και άλλα περισσότερες. Η δασκάλα λέει μετά στα παιδιά, να κουβαλούν μαζί τους την πλαστική σακούλα με τις πατάτες, όπου και αν πηγαίνουν (ακόμη και στην τουαλέτα), για μερικές μέρες........ Ύστερα από αρκετές μέρες, τα παιδιά άρχισαν να διαμαρτύρονται, λόγω της δυσάρεστης οσμής που άφηναν οι πατάτες οι οποίες άρχισαν να σαπίζουν. Άλλωστε, αυτοί που είχαν περισσότερες πατάτες στη σακούλα, έπρεπε να αντέξουν και το μεγαλύτερο βάρος τους. Κάποιες μέρες αργότερα, το παιχνίδι τελείωσε και τα παιδιά ανακουφίστηκαν και από την απαλλαγή τους από το βάρος αλλά και από τη δυσοσμία των χαλασμένων πατατών. Η δασκάλα ρώτησε τα παιδιά: «Πώς αισθανθήκατε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού;. Τα παιδιά, άρχισαν ομαδικά να διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι έπρεπε να κουβαλούν παντού μια τσάντα με πατάτες και μάλιστα χαλασμένες με άσχημη μυρωδιά, από κάποια στιγμή και μετά. Στη συνέχεια, η δασκάλα τους αποκάλυψε το κρυμμένο νόημα πίσω από το παιχνίδι . «Αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση όταν έχετε μίσος για κάποιον μέσα στην καρδιά σας. Η δυσωδία από το μίσος θα φωλιάσει στην ψυχή σας και θα το μεταφέρετε μαζί σας όπου κι αν πάτε συνεχώς. Αν δεν μπορείτε να ανεχθείτε τη μυρωδιά των σάπιων πατατών για μερικές μόνο μέρες, μπορείτε να φανταστείτε πως θα είναι να έχετε τη δυσωδία του μίσους στην ψυχή σας για μια ζωή;   Ηθικό Δίδαγμα: Προσπαθήστε να αποβάλλετε το μίσος που έχετε για τους άλλους και συγχωρέστε τους, ώστε να μην έχετε το βάρος στην καρδιά σας για μια ζωή. Η αληθινή αγάπη δεν είναι ν’ αγαπάς ένα τέλειο, σημαντικό και δυνατό άτομο, αλλά να αγαπάς ένα ασήμαντο και με ελαττώματα πρόσωπο, δυνατά!!

‘Ενα βράδυ ένας γέρος (Ινδιάνος) της φυλής Τσερόκι, μίλησε στον εγγονό του για τη μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των ανθρώπων . Είπε: “Γιέ μου”, η μάχη γίνεται μεταξύ δυο “λύκων” που υπάρχουν σε όλους μας. Ο ένας λύκος είναι το Κακό.Είναι ο θυμός, η ζήλια, η θλίψη, η απογοήτευση, η απληστία, η αλαζονεία, η ενοχή, η προσβολή,η κατωτερότητα, τα ψέματα, η ματαιοδοξία, η υπεροψία και το εγώ. Ο άλλος είναι το Καλό.Είναι η χαρά, η ειρήνη, η αγάπη, η ελπίδα, η ηρεμία,η ταπεινοφροσύνη, η ευγένεια, η φιλανθρωπία, η συμπόνια, η γενναιοδωρία, η αλήθεια, η ευσπλαχνία και η πίστη στο Θεό.” Ο εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό, και μετά ρώτησε τον παππού του: “Ποιος λύκος νικάει?” Ο γέρος Ινδιάνος Τσερόκι απάντησε: “Αυτός που ταΐζεις”.     "Οι δυο λύκοι", ινδιάνικος μύθος   VIDEO

  Της Αγγελικής Διατσίντου - Παπαθανασοπούλου    Μου ζητήθηκε να γράψω τί πρέπει να λένε οι γονείς ή οι παππούδες και οι γιαγιάδες στα παιδιά για το 1821. Το ερώτημα μου φάνηκε ιδιαίτερα δύσκολο στην απάντηση. Άρχισα να ψάχνομαι. Ρώτησα διάφορους που ασχολούνται με τα παιδιά. Έμπειρος παιδαγωγός μου είπε να διηγηθώ ό,τι με φωτίσει ο Θεός, αλλά με ζέση και με πίστη και να είμαι βέβαιη ότι τα παιδιά θα με καταλάβουν... Νηπιαγωγός μου είπε να πω ένα ιστορικό συμβάν σαν παραμύθι, που να παράγει κι ένα ηθικό δίδαγμα και να έχει ευχάριστο τέλος, δηλαδή «εκείνοι ζήσανε καλά κι εμείς καλύτερα»...Δάσκαλος με παρότρυνε να τα πάω να επισκεφθούν το Ιστορικό Μουσείο στην Παλιά Βουλή και δείχνοντας τα εκεί κειμήλια των Αγωνιστών του 1821 να τους μιλήσω γι’ αυτούς...Άλλος δάσκαλος με συμβούλευσε να τους αγοράσω βιβλία με ιστορίες του 21, κατάλληλα για την ηλικία τους...Άλλος μου είπε να πηγαίνουν τα παιδιά στην παρέλαση, να ζουν την ατμόσφαιρα και να τους πω δυο λόγια για την επέτειο...   Όλα καλά και χρήσιμα ως συμβουλές σκέφθηκα. Όμως παρέμεινε μέσα μου το ερώτημα ποιά ιστορία να πει κανείς στα παιδιά για το 1821 που να μπορεί να το τελειώσει με το ότι οι Αγωνιστές «ζήσανε καλά;», γιατί ότι εμείς ζούμε καλύτερα από εκείνους , χάρη σ΄ εκείνους δεν υπάρχει αμφιβολία... Κι άρχισα να σκέφτομαι: Να τους μιλήσω για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη; Μα ο αρχιτέκτονας της απελευθέρωσής μας καταδικάστηκε σε θάνατο... Για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο; Μα ο ήρωας στο Χάνι της Γραβιάς στραγγαλίστηκε...Για τον Μάρκο Μπότσαρη; Μα ο νικητής τόσων μαχών σκοτώθηκε σε μάχη με τους Τούρκους...Για τον Γεώργιο Καραϊσκάκη; Μα ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων σκοτώθηκε στο Νέο Φάληρο...Για τον Παπαφλέσα; Μα ο ήρωας και δημεγέρτης έπεσε στο Μανιάκι...Για τον Ρήγα Βελεστινλή; Μα εκτελέστηκε από τους οθωμανούς στο Βελιγράδι... Για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, που σήκωσε το Λάβαρο της Επανάστασης; Μα συνελήφθη, φυλακίστκε και βασανίστηκε...Για τον ηρωικό Αλέξανδρο Υψηλάντη; Μα θυσιάστηκε για την Πατρίδα, φυλακίστηκε και πάμπτωχος πέθανε στη Βιέννη...Για τον Καποδίστρια, που θυσίασε τα πάντα για να υπηρετήσει την Ελλάδα; Μα δολοφονήθηκε... Για τον ήρωα της Αλαμάνας Αθανάσιο Διάκο; Μα σουβλίστηκε από τους οθωμανούς...Για τον ηρωικό μοναχό Σαμουήλ; Μα θυσιάστηκε στο Κούγκι...Για τον εθνοϊερομάρτυρα Επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ, ηρωική φυσιογνωμία του Μεσολογγίου; Μα αποκεφαλίστηκε από τους οθωμανούς...Για την Μαντώ Μαυρογένους, την ηρωική Μυκονιάτισσα στρατηγό, που έδωσε τα πάντα στην Πατρίδα; Μα πέθανε στην Πάρο 43 ετών από τύφο, πάμπτωχη, μαραζωμένη και λησμονημένη, έχοντας δεχθεί όλη την εκ μέρους της αγαπημένης της Πατρίδας αγνωμοσύνη του εξουσιαστή Ι. Κωλέττη...Για την μεγάλη αγωνίστρια Μπουμπουλίνα; Μα την σκότωσαν άδικα, ενώ ήταν πια φτωχειά, αφού είχε δώσει όλη της την περιουσία στον Αγώνα... Για τον ήρωα στα Δερβενάκια Νικηταρά; Μα τον κατάντησε η Πατρίδα να ζει πάμπτωχος...Για τον νικητή πολλών μαχών Γιάννη Μακρυγιάννη; Μα καταδικάστηκε σε θάνατο...   Πώς λοιπόν μπορεί κάποιος να μιλήσει στα παιδιά για τους ήρωες του 1821; Εκείνο που μπορεί να τους σημειώσει είναι η αγάπη τους για τον Χριστό και για την Πατρίδα. Αγάπη τόσο μεγάλη που ξεπερνούσε τα ανθρώπινα μέτρα. Όλοι τους θυσίασαν περιουσία, άνεση, υγεία και ζωή για τον Χριστό και για την ελευθερία της Πατρίδας. Για να αποδεχθούν αυτή την μαρτυρική ζωή είχαν ανέβει σε σφαίρες αξιών που δεν είναι εύκολο να φτάσει ο κοινός άνθρωπος. Ναι! Έτσι μπορεί κανείς να μιλήσει στα παιδιά, αφού περιγράψει τα ανδραγαθήματά των ηρώων του 1821 να τελειώσει με το ότι «αυτοί ζήσανε με ταλαιπωρίες, υπέστησαν μαρτύρια και θυσίασαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς καλύτερα»!...   Φτάνει όμως αυτό; Ασφαλώς όχι! Στα παιδιά μας πρέπει να δείξουμε τη σπουδαιότητα της 25ης Μαρτίου για την πατρίδα μας. Να κάποιες σκέψεις:   Παλιά υπήρχε η Ρωμέϊκη Αυτοκρατορία, που αλλιώς ονομάζεται Βυζάντιο. Μια λαμπρή Αυτοκρατορία με πολλά και σπουδαία κατορθώματα και με μεγάλη προσφορά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ήταν ελληνικό το Βυζάντιο γιατί ήσαν οι Έλληνες που είχαν αποδεχθεί τον Χριστιανισμό και που ήσαν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Όταν όμως κατακτήθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους χάσανε την ελευθερία τους. Τότε οι Έλληνες δεν είχαν το δικαίωμα να αποφασίζουν εκείνοι ακόμη και για απλά πράγματα. Να πάνε στην εκκλησία, να μορφωθούν, να κάνουν οικογένεια, να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και άλλα τόσο απλά πράγματα. Δεν κτίζονταν εκκλησίες παρά με πολλές δυσκολίες και έπρεπε να είναι πιο χαμηλές από την κατοικία του Τούρκου διοικητή της πόλης ή του χωριού. Δεν λειτουργούσαν σχολεία ώστε τα ελληνόπουλα να ξεχάσουν τις σπουδαίες ρίζες τους, τους σοφούς προγόνους τους, να ξεχάσουν την γλώσσα τους. Σε απάντηση οι Έλληνες άρχισαν να λειτουργούν τα κρυφά σχολειά, δηλ. σε ώρες νυκτερινές, όταν οι Τούρκοι δεν τους πρόσεχαν πήγαιναν τα παιδιά τους σε κανένα εξωκλήσι και σε κανένα μοναστήρι, όπου κάποιος παππάς ή καλόγερος τους μάθαινε γράμματα διαβάζοντας τους εκκλησιαστικά βιβλία και τους μύθους του Αισώπου. Διδάχοι επίσης του Γένους, δεσποτάδες, παπάδες, καλόγεροι και λαϊκοί που ήσαν κοντά στην Εκκλησία, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους, μάθαιναν στους νέους για τον Χριστό, για την Παναγία, για τους Αγίους μας, για το πόσο σπουδαίοι ήταν οι πρόγονοι τους. Έτσι γέμιζαν την ψυχή τους με Χριστό και Ελλάδα, τους ενέπνεαν υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια, τους δημιουργούσαν την πεποίθηση ότι δεν τους άξιζε η σκλαβιά των Τούρκων και δυνάμωναν μέσα τους την επιθυμία να ελευθερωθούν. Ο Ρήγας Φεραίος με το ηρωικό ποίημα του, τον Θούριο, έδειχνε στους Έλληνες πού έπρεπε να φθάσουν. Όλοι μυστικά- μυστικά τραγουδούσαν τα τραγούδια του Ρήγα «καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Στο Ιάσιο της Ρουμανίας, όπου ζούσαν πολλοί Έλληνες γιατί συμπατριώτες τους ήσαν οι εκεί ηγεμόνες, ο Πρίγκηπας Αλέξανδρος Υψηλάντης μάζεψε Ελληνόπουλα, που πολλά είχαν ήδη κάνει καλές σπουδές, τα άσκησε στον πόλεμο, δημιούργησε τον Ιερό Λόχο και κήρυξε την επανάσταση. Αυτά τα Ελληνόπουλα θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας.   Όλοι οι Έλληνες σαν ένας άνθρωπος ήσαν έτοιμοι να αποκτήσουν την ελευθερία τους. Μέρα και νύχτα συζητούσαν μυστικά μεταξύ τους πώς θα προχωρήσουν για να πετύχουν το ποθούμενο. Πολλοί Έλληνες βγήκαν στα βουνά για να ξεφύγουν από την καταπίεση των Τούρκων. Αυτοί ήταν οι τιμημένοι κλέφτες. Σωθήκανε πολλά κλέφτικα τραγούδια, που ακόμη τραγουδιούνται. Με πρόχειρα όπλα στην αρχή έδιναν μάχες με τους Τούρκους προσπαθώντας να προστατεύσουν τους απλούς Έλληνες, όταν οι Τούρκοι έπαιρναν τα μικρά αγοράκια τους και τα έκαναν γενίτσαρους, δηλαδή τους ξερίζωναν την ελληνική τους ψυχή και τους μετέτρεπαν σε Τούρκους άγριους πολεμιστές, ή έπαιρναν τα κορίτσια τους για τα σκλαβοπάζαρα, ή καταπατούσαν το βιός των δύστυχων Ελλήνων. Άλλοι έγιναν αρματωλοί δηλαδή εξυπηρετούσαν κάποιον Τούρκο διοικητή στις μάχες του με άλλους Τούρκους διοικητές ή του φρόντιζαν την περιουσία του σε κάποια περιοχή κι εκείνος δεν τους εμπόδιζε να είναι Χριστιανοί και τους επέτρεπε να φέρουν όπλα. Αλλά αυτοί δήθεν υπηρετούσαν τον Τούρκο. Στην πραγματικότητα ετοιμάζονταν για την Επανάσταση. Οι ναυτικοί μας από την πλευρά τους, έκαναν το ίδιο με τους αμαρτωλούς. Με την δικαιολογία ότι έπρεπε τα καράβια τους να είναι αρματωμένα για να αμύνονται στους πειρατές τα είχαν ετοιμάσει για τον Αγώνα.   Έτσι όλοι ετοιμάζονταν για τη μεγάλη στιγμή: την Επανάσταση. Στις 25 Μαρτίου 1821 στα Καλάβρυτα ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών ο Γερμανός κήρυξε μαζί με οπλαρχηγούς την Επανάσταση. Δεν είχαν οι Έλληνες πολλά χρήματα για όπλα και φαγητό των στρατιωτών, ούτε ήταν πολλοί οι μαχητές. Άρχισαν όμως τον Αγώνα εναντίον των Τούρκων με θερμή Πίστη στον Χριστό και με μεγάλη αγάπη στην Πατρίδα. Γενναίοι Έλληνες, άνδρες και γυναίκες, ακόμη και μικρά παιδιά, έκαναν τον πόλεμο με έξοχο θάρρος και ηρωισμό. Η μεγάλη αυτή προσπάθεια και οι πολλές θυσίες τους συγκίνησαν τον κόσμο όλο. Πολλοί Γάλλοι, Άγγλοι και άλλοι νέοι άνθρωποι πους τους συγκίνησε ο Απελευθερωτικός Αγώνας των Ελλήνων άφησαν τις ανέσεις τους και ήρθαν να πολεμήσουν μαζί με τους Έλληνες κατά των Τούρκων. Αυτοί είναι οι φιλέλληνες, που τα ονόματα τους δώσαμε σε διάφορες οδούς των πόλεων μας για να τους τιμήσουμε.   Αυτή ήταν η αρχή της ελευθερίας της Ελλάδας μας. Εμείς είμαστε ελεύθεροι να χαιρόμαστε αυτήν την πατρίδα επειδή εκείνοι πολέμησαν, βασανίστηκαν, έμειναν πάμπτωχοι γιατί έδωσαν όλη την περιουσία τους για τις ανάγκες του αγώνα, ακόμη και τη ζωή τους έδωσαν για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Πολεμούσαν για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την ελευθερία. Αυτές τις θυσίες θυμόμαστε και τιμάμε κάθε 25η Μαρτίου, την ημέρα δηλαδή που ξεκίνησε η ελευθερία μας.

Στην καθημερινότητά μας νιώθουμε συχνά τους συμμαθητές μας, τους φίλους μας, τα αδέρφια μας, αλλά και άλλους ανθρώπους να κάνουν τη ζωή μας δύσκολη. Να μην μας αφήνουν να χαρούμε. Από την άλλη, βλέπουμε πολλές φορές κάποιους να έχουν κάτι εις βάρος μας χωρίς να μπορούμε να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Νιώθουμε ότι κάποιοι μας φέρονται εχθρικά ή γίνονται ενοχλητικοί ή μας κουράζουν. Ποια πρέπει να είναι η στάση μας; Το εύκολο είναι να κρατήσουμε κακία. Να τους κατηγορούμε κι εμείς με τη σειρά μας ή να κλειστούμε στον εαυτό μας. Από την άλλη καλούμαστε να απαντήσουμε στο ερώτημα: πώς να προστατέψουμε τον εαυτό μας; Ιδίως όταν υπάρχει περίπτωση bullying, όταν δηλαδή η παρενόχληση δεν είναι απλώς πείραγμα ή κούραση που κάποιοι άνθρωποι μας προκαλούν, αλλά έχει να κάνει με την συνεχή κακή συμπεριφορά εναντίον μας, η οποία μας απομονώνει ή μας κάνει να έχουμε συνεχώς λογισμούς εις βάρος των άλλων, μας ζορίζει και μας κάνει να είμαστε θύματα κακής συμπεριφοράς. Υπάρχουν τρόποι αντίδρασης. Πρώτα η αναφορά μας σε όσους δικαιούνται και πρέπει να μας προστατεύσουν. Και δεν είναι κάρφωμα αυτή η αναφορά, αλλά υγιής αντίδραση. Δεν δικαιούται κανείς να παίζει με τα συναισθήματά μας, με την διάθεση της ψυχής μας, να δείχνει κακία επειδή «έτσι είναι» από το χαρακτήρα του. Χρειάζεται να καταλαβαίνουμε ότι το ζητούμε βοήθεια και το να υπάρχουν κάποια όρια στη συμπεριφορά είναι ένα λελογισμένο ρίσκο το οποίο πρέπει να παίρνουμε. Επίσης, δεν δικαιούνται οι μεγαλύτεροι να μένουν ασυγκίνητοι στις κακές συμπεριφορές. Πρέπει να παρεμβαίνουν άμεσα και αποφασιστικά. Όλα αυτά όμως δεν δικαιώνουν την κακία εις βάρος των όσων μας στενοχωρούν, όσων μας ενοχλούν. Η στάση ζωής της Εκκλησίας είναι η συγχώρηση. Είναι άλλο να επιβάλλονται οι απαραίτητες ποινές από εκείνους που έχουν την ευθύνη και άλλο η κακία στην καρδιά μας, την οποία δεν επ’ ουδενί δικαιούμαστε να κρατήσουμε. Άλλωστε ο Χριστός μας έδειξε το παράδειγμα, συγχωρώντας όλους όσους Τον σταύρωσαν. Η ζωή της Εκκλησίας, η εξομολόγηση, η θεία κοινωνία, η μελέτη της Καινής Διαθήκης, η καλλιέργεια των αρετών, κυρίως της υπομονής και της πραότητας, μας βοηθούν πολύ.     Παράλληλα, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τι σημαίνει σεβασμός προς τους άλλους και προς τον εαυτό μας. Πολλές φορές με τον εγωισμό ή την υπερηφάνειά μας ή με την κακή συμπεριφορά μας, με το να είμαστε μυγιάγγιχτοι προκαλούμε την ειρωνεία και την κακία των άλλων. Γι’ αυτό και χρειαζόμαστε αυτοσεβασμό και σεβασμό στους άλλους πρωτίστως και την ίδια στιγμή, όταν διαπιστώνουμε ότι με τους άλλους δεν μπορούμε να κρατήσουμε ζωντανή την όποια σχέση μας γιατί μας κουράζουν και τους κουράζουμε, καλό είναι να ξεκινάμε κάτι καινούριο. Ο φόβος της μοναξιάς δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για κακής ποιότητας σχέσεις. Κι εδώ ο καθένας έχει την ευθύνη για τον εαυτό του.  π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Κάποτε ήταν ένα μικρό παιδάκι που τον έλεγαν Ανδρέα.  Ο Ανδρέας ήταν ένα πολύ χαρούμενο παιδί, και οι γονείς του τον αγαπούσαν ολόψυχα. Ο Ανδρέας μπορούσε να παίζει ελεύθερα, να τρέχει, να πηδάει, και να παίζει παντού, σε όλους τους χώρους του σπιτιού..... εκτός από ένα χώρο : το καθιστικό. Ένας μόνο κανόνας υπήρχε στο σπίτι του Ανδρέα : «Ού παίξεις μέσα στο καθιστικό» Ο Ανδρέας ήταν κατά βάση ένα ευχαριστημένο παιδί, όμως, περισσότερο από κάθε τι στον κόσμο, είχε μέσα του την επιθυμία να παίξει μέσα στο καθιστικό. Κάθε φορά που περνούσε από κοντά, η επιθυμία του να παίξει εκεί μέσα μεγάλωνε.  Όλο και περισσότερο, μεγάλωνε η εμμονή του να παίξει μέσα στον απαγορευμένο χώρο...   Μια μέρα, όταν απουσίαζαν οι γονείς του σε γειτονικό σπίτι, ο Ανδρέας άρπαξε την ευκαιρία! Μπήκε μέσα στο απαγορευμένο δωμάτιο.  Έτρεξε γύρω-γύρω. Πηδούσε εδώ και εκεί. Πεταγόταν από πολυθρόνα σε καναπέ και πίσω πάλι.  Πόσο πολύ διασκέδαζε!  Δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί του απαγορευόταν τόσο απόλυτα να παίζει εκεί μέσα.  Μα, αυτό ήταν το πιό διασκεδαστικό δωμάτιο του σπιτιού τους! Και σε μια στιγμή, συνέβη. ΚΡΑΑΑΑΤΣ!!! Το πανάκριβο, αγαπημένο βάζο.... σπασμένο.... θρύψαλα.... σκορπισμένα τα κομμάτια του στο πάτωμα.... Ο Ανδρέας σταμάτησε το παιχνίδι.  Μη ξέροντας τι να κάνει, έσπρωξε γρήγορα-γρήγορα τα θραύσματα του βάζου κάτω από τα καλύμματα της μεγάλης πολυθρόνας.   Μετά από λίγη ώρα, επέστρεψαν οι γονείς του.  Διαισθάνθηκαν πως κάτι δεν πήγαινε καλά με το παιδί τους, αλλά εκείνο τους είπε πως όλα είναι εντάξει. Δεν πέρασε πολύς καιρός, και ο Ανρέας σταμάτησε εντελώς το παιχνίδι. Σταμάτησε να παίζει στο χωλ, στον κήπο, ακόμα και στο δωμάτιο παιχνιδιού.  Ελάττωσε και τα υπαίθρια παιχνίδια με τους φίλους του. Σταμάτησε τελείως και το τρέξιμο, και έπεσε σε μελαγχολία. Οι ώμοι του άρχισαν να γέρνουν. Δεν χαμογελούσε πιά. Έπαψε να είναι εκείνο το χαρούμενο, ευχαριστημένο παιδί που ήταν κάποτε. Όταν τον ρωτούσαν για την κακοκεφιά του, το μόνο που τους έλεγε ήταν: «Όλα είναι μιά χαρά». Τα μάτια του δεν κυττούσαν πλέον προς το καθιστικό με την ίδια φλέγουσα επιθυμία, αλλά με ένα θλιμμένο και έντρομο δέος.  Εκεί, κάτω από την επίσημη πολυθρόνα του πατέρα του, ήξερε πως βρίσκονταν κρυμμένα τα θραύσματα ενός ακριβού βάζου.... Πέρασαν εβδομάδες.  Μήνες. Η προσωπικότητα του Ανδρέα βυθιζόταν όλο και περισσότερο, κάτω από το βάρος της ενοχής.... Και τότε συνέβη. Μια μέρα, καθώς έσερνε τα βήματά του στο χωλ του σπιτιού, είδε την μητέρα του να βγαίνει από το φρικτό εκείνο δωμάτιο.    Τα βλέμματά τους διασταυρώθηκαν.   Εκείνος κατάλαβε..... Εκείνη κατάλαβε...... Ωχχχχ.   Πάγωσε από τον τρόμο. Μέχρι που είδε την μητέρα του να χαμηλώνει προς το μέρος του, και να του ανοίγει ορθάνοιχτα την αγκαλιά της ... Και μετά συνέβη... Τα δάκρυα μετανοίας άρχισαν να κυλούν σαν ποτάμι στα μάγουλά του, και έτρεξε να χωθεί μέσα στην αγκαλιά της μητέρας του. «Γιατί;» του είπε με παράπονο. «Γιατί δεν μου το είπες;» Δεν χρειάστηκε να της πει περισσότερα.  Η μητέρα του είχε ήδη δει τον φόβο και την θλίψη στα μάτια του.  Και εκείνη την στιγμή, έμαθε και τον λόγο της μελαγχολίας του παιδιού της.  Αλλά εκείνη την στιγμή, γνώρισε και ο Ανδρέας για πρώτη φορά το θαύμα της συγχωρητικής αγάπης.   Μήπως και εμείς δεν κάνουμε το ίδιο; ΄Οπως λέει και ο Απόστολος Παύλος «ό γαρ κατεργάζομαι ου γινώσκω· ου γαρ ό θέλω τούτο πράσσω, αλλ’ ό μισώ τούτο ποιώ»(Ρωμ.7:15)  (Δεν γνωρίζω αυτά που κάνω, διότι δεν κάνω αυτό που θέλω, αλλά κάνω αυτό που μισώ). Σαν τον Αδάμ και την Εύα στην Εδέμ, που και αυτοί είχαν μόνο μία εντολή να τηρήσουν, έτσι και εμείς παραβαίνουμε τις εντολές του Θεού και προσπαθούμε να κρύψουμε τις αμαρτίες μας κάτω από τα πέπλα του σκότους.  Ζούμε με τον φόβο της ανακάλυψης. Αυτό επηρεάζει την διάθεσή μας, τις σχέσεις μας με τους γύρω μας, και την σχέση μας με τον Θεό. Και όμως, όπως η μητέρα του Ανδρέα, έτσι και ο Θεός λαχταρά να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της θρυμματισμένης και γεμάτης αμαρτία ζωής μας. Και Εκείνος θα μας αγκαλιάσει το ίδιο στοργικά, όπως η αγάπη της μητέρας...  αν, φυσικά, εμείς Τον αφήναμε... Μετάφραση Κ. Ν. Πηγή: http://southern-orthodoxy.blogspot.com/2007/03/reconciliation-andrews-story.html

Ὁ ἔπαινος κάνει τούς νέους ἐγωιστές, ἀπροσάρμοστους καί ἄθεους.   Δίδασκε ὁ θεόσοφος Παιδαγωγός Ἅγιος Πορφύριος: «Ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ τονίζει ὅτι, ἅμα ἐπαινεῖς ἕναν ἄνθρωπο, τόν κάνεις ἐγωιστή. Ὁ ἐγωιστής εἶναι ὁ μπερδεμένος, ὁ ὁδηγούμενος ὑπό τοῦ διαβόλου καί τοῦ κακοῦ πνεύματος. Ἔτσι, μεγαλώνοντας μέσα στόν ἐγωισμό, ἡ πρώτη του δουλειά εἶναι ν’ ἀρνεῖται τόν Θεό καί νά εἶναι ἕνας ἐγωιστής ἀπροσάρμοστος μέσα στήν κοινωνία»...   Νά γιατί εἶναι ἄρρωστη ἡ κοινωνία μας καί ἄθεα τά παιδιά μας. Ἐπειδή ἀπό μικρά τούς τρέφουμε τόν ἐγωισμό, τήν ὑπερηφάνεια πού εἶναι κορυφαία ἀκαθαρσία στόν ἄνθρωπο καί ἁμαρτία. Γίνονται ἔτσι τά παιδιά εὐάλωτα στίς δαιμονικές ἐνέργειες καί ὑποχείρια τοῦ πονηροῦ πνεύματος. Ὁ ἔπαινος δημιουργεῖ μία ψεύτικη μεγάλη ἰδέα στό παιδί γιά τόν ἑαυτό του. Αὐτήν τήν ἰδέα οἱ πατέρες τήν ὀνομάζουν οἴησι καί εἶναι ἡ βαθειά ρίζα τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς ὑπερηφάνειας. Ὁ κόσμος τό ὀνομάζει «ὑπερεγώ». Δίδασκε ὁ Θεόσοφος σύγχρονος Ἅγιος Πορφύριος: «Ὅταν, λοιπόν, ἐμεῖς στό παιδί μέ τούς ἐπαίνους δημιουργοῦμε αὐτό τό «ὑπερεγώ», τοῦ φουσκώνουμε τόν ἐγωισμό, τοῦ κάνομε μεγάλο κακό. Τό κάνουμε νά γίνεται πιό ἐπιρρεπές στά διαβολικά πράγματα»1. Ἀνοίγουμε τούς «ἀσκούς τοῦ Αἰώλου» καί μετά ἀναρωτιόμαστε γιατί ἔφυγε ἀπό τήν Ἐκκλησία, τό σπίτι, τήν ὑπακοή, τόν σεβασμό πού εἶχε πρός τούς μεγαλυτέρους κ.λ.π.   Ὁ ἔπαινος εἶνα ἕνα ψέμμα γι’ αὐτό καί συνιστᾶ μίμηση τοῦ διαβόλου. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ὅ,τι καλό ἔχει τό παιδί μας εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ καί ὅ,τι καλό ἔκανε (ἄν ἔκανε κάτι καλό) εἶναι ἐνέργεια τῆς Θείας Χάρης καί ὄχι ἀποτέλεσμα τῆς δικῆς του ἱκανότητας καί δυνάμεως. Γιαυτό θά πρέπει νά τό παρακινοῦμε σέ ὅλα νά ζητάει τήν Θεία Βοήθεια καί νά ἐμπιστεύεται τήν Θεία Πρόνοια. «Σ΄ ὅλα τά θέματα νά μάθουν τά παιδιά νά ζητᾶνε τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ»2.   Πῶς ἐνθαρρύνουμε τά παιδιά; Θέλει προσοχή, ὅταν ἐνθαρρύνετε τά παιδιά» δίδασκε ὁ σοφός Ἅγιος Παιδαγωγός Πορφύριος. «Στό παιδί δέν πρέπει νά λέτε: «Ἐσύ θά τά καταφέρεις, ἐσύ εἶσαι σπουδαῖος, εἶσαι νέος, εἶσαι ἀνδρεῖος, εἶσαι τέλειος!...». Δέν τό ὠφελεῖτε ἔτσι τό παιδί. Μπορεῖτε ὅμως, νά τοῦ πεῖτε νά κάνει προσευχή. Νά τοῦ πεῖτε:«Παιδί μου, τά χαρίσματα πού ἔχεις, ὁ Θεός σοῦ τά ἔδωσε. Προσευχήσου νά σοῦ δώσει ὁ Θεός τήν χάρι Του». Τοῦτο δῶ εἶναι τό τέλειο»3   Ἄν κάνει κάτι καλό νά μήν τό ἐπαινοῦμε αὐτονομημένα ἀλλά νά δοξάζουμε τό Θεό πού τό βοήθησε καί νά τό παρακινοῦμε καί ἐκεῖνο νά δοξάσει καί νά εὐχαριστήσει τόν Θεό ὁ Ὁποῖος καταδέχθηκε νά ἐνεργήσει μέσα ἀπό αὐτό.   Τό νά ἀποκρύπτουμε τήν πραγματικότητα ἀπό τά παιδιά γιά τόν ἑαυτό τους, εἶναι ἀδικία καί ἀτιμία ἀπό μέρους ἡμῶν τῶν μεγαλυτέρων, τῶν γονέων καί ὅσων ἄλλων ἐμπλέκονται στήν ἀγωγή. «Πρέπει νά πεῖς τήν ἀλήθεια» δίδασκε ὁ Ἅγιος Γέροντας, «νά τή μάθει ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλιῶς τόν ὑποστηρίζεις στήν ἀμορφωσιά του. Ὅταν πεῖς στόν ἄλλο τήν ἀλήθεια, αὐτός κατατοπίζεται, προσέχει, ἀκούει καί τούς ἄλλους, ἐγκρατεύεται. Ἔτσι καί στό παιδί θά πεῖς τήν ἀλήθεια, θά τό μαλώσεις, γιά νά κατατοπισθεῖ ὅτι αὐτό πού κάνει δέν εἶναι καλό. Τί λέγει ὁ σοφός Σολομών: «Ὅς φείδεται τῆς βακτηρίας, μισεῖ τόν υἱόν αὐτοῦ, ὁ δέ ἀγαπῶν, ἐπιμελῶς παιδεύει»4. Ὄχι ὅμως νά τό δέρνεις μέ τή μαγκούρα. Τότε φεύγουμε ἀπό τά ὅρια καί γίνεται τό ἀντίθετο»5.   Ἡ ἀθεΐα, ἡ ἀσέβεια, ἡ θρασύτης, ἡ σκληρότης, ἡ βλασφημία τῶν παιδιῶν εἶναι καρποί τῆς κακῆς ἀγωγῆς. «Οἱ γονεῖς» παρατηροῦσε ὁ σοφός καί Ἅγιος Γέροντας «εὐθύνονται πρῶτοι γιά τήν ἀποτυχία τῶν παιδιῶν στή ζωή καί οἱ δάσκαλοι καί οἱ καθηγητές μετά. Τά ἐπαινοῦν διαρκῶς. Τούς λένε ἐγωιστικά λόγια. Δέν τά φέρνουν στό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, τ’ ἀποξενώνουν ἀπ’ τήν Ἐκκλησία. Ὅταν μεγαλώσουν λίγο τά παιδιά καί πᾶνε στό σχολεῖο μ’ αὐτό τόν ἐγωισμό, φεύγουν ἀπ’ τή θρησκεία καί τήν περιφρονοῦν, χάνουν τό σεβασμό πρός τόν Θεό, πρός τούς γονεῖς, πρός ὅλους. Γίνονται ἀτίθασα καί σκληρά καί ἄπονα, χωρίς νά σέβονται οὔτε τή θρησκεία, οὔτε τόν Θεό. Βγάλαμε στή ζωή ἐγωιστές καί ὄχι χριστιανούς»6. Μεγάλο μερίδιο εὐθύνης φέρνει ἡ σύγχρονη ψευτοεπιστήμη πού διαστρέφει καί δέν οἰκοδομεῖ τά παιδιά μέσῳ τῆς διδασκαλίας τῆς ἄθεης ψυχολογίας καί παιδαγωγικῆς. Ὁ διάβολος κρύβεται πίσω της. «Ὁ διάβολος»δίδασκε ὁ σοφός Ἅγιος Παιδαγωγός Πορφύριος «κατόρθωσε νά ἐξαφανίσει τόν ἑαυτό του καί νά κάνει τούς ἀνθρώπους νά χρησιμοποιοῦν ἄλλα ὀνόματα. Οἱ γιατροί, οἱ ψυχολόγοι λένε συχνά, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος πάσχει: «Ἄ, νεύρωση ἔχεις! Ἄ, ἄγχος ἔχεις!» καί τά τοιαῦτα. Δέν παραδέχονται ὅτι ὁ διάβολος ὑποκινεῖ καί διεγείρει στόν ἄνθρωπο τόν ἐγωισμό. Κι ὅμως ὁ διάβολος ὑπάρχει, εἶναι τό πνεῦμα τοῦ κακοῦ»7. Ὁ διάβολος εἶναι ὁ πρῶτος διδάξας τό ψέμμα καί τόν ἔπαινο καί διά τοῦ ἐπαίνου ἔβγαλε τούς Πρωτόπλαστους ἀπό τόν Παράδεισο ὅπως δίδασκε ὁ Ἅγιος Πορφύριος: «Οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι, ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα, ἦταν ἁπλοί καί ταπεινοί, γι’ αὐτό ζοῦσαν στόν Παράδεισο. Δέν εἶχαν ἐγωισμό... Μετά...ὁ διάβολος κατόρθωσε μέ τόν ἔπαινο καί τούς ἐπλάνησε. Γεμίσανε ἐγωισμό»8. Τά παιδιά δέν πρέπει νά ἀκοῦνε τό «μπράβο» οὔτε νά τό θέλουν.«Ὁ ἔπαινος κάνει κούφιο τόν ἄνθρωπο καί διώχνει τή χάρι τοῦ Θεοῦ»9 ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Καί συμπλήρωνε: «Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἔρχεται μόνο μέ τήν ἁγία ταπείνωση»10. Καί συμπέραινε: «Πρέπει νά μάθομε στά παιδιά νά ζοῦν ταπεινά καί ἁπλά καί νά μή ζητοῦν τόν ἔπαινο καί τό «μπράβο». Νά τά μάθομε ὅτι ὑπάρχει ἡ ταπείνωση, πού εἶναι ἡ ὑγεία τῆς ζωῆς»11. Καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ ὅλου ἀνθρώπου, θά τολμούσαμε νά συμπληρώσουμε.   Μακάρι τά διδάγματα τοῦ Ἁγίου Παιδαγωγοῦ Γέροντα Πορφύριου νά ἀποτελέσουν ὁδηγητικά σήματα ἀγωγῆς γιά τούς γονεῖς καί ὅλους ὅσους ἀσχολοῦνται μέ τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν. ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!   Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης.       Ἁγίου Πορφυρίου, Βίος καί Λόγοι, ἔκδοση Ζ΄,

To Διαδίκτυο (Internet) μπορεί να είναι ένα θαυμάσιο και δυναμικό μέσο επικοινωνίας. Στις μέρες μας μάλιστα, θεωρείται ένα παγκόσμιο εργαλείο με αρκετές δυνατότητες, οι οποίες κατά κύριο λόγο, διευκολύνουν τη ζωή των ανθρώπων σε διάφορους τομείς. Όμως, όπως συνήθως συμβαίνει με κάθε τεχνολογικό επίτευγμα, όταν χρησιμοποιείται χωρίς όριο, έχει σοβαρές επιπτώσεις στην λειτουργικότητα του ανθρώπου. Η συνεχής πλοήγηση στο διαδίκτυο, που μπορεί να υποκαθιστά καθημερινές ανάγκες και να δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις και τη ζωή του χρήστη,  ορίζεται ως εξάρτηση. Έτσι, η εξάρτηση από το ίντερνετ (internet addiction), αποτελεί σήμερα ένα καινούριο φαινόμενο και αντιμετωπίζεται σιγά-σιγά από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας,  όπως άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές (ναρκωτικά, τζόγος κ.α.). Όλο και περισσότεροι άνθρωποι και κυρίως παιδιά και έφηβοι, υποφέρουν από αυτού του είδους την εξάρτηση και την δικαιολογούν με τη σκέψη ότι το ίντερνετ αποτελεί απλά ένα μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας που το χρησιμοποιούν αρκετοί. Βρίσκουν το ίντερνετ σαν ένα τρόπο απόδρασης από την πραγματικότητα και αισθάνονται ότι τους παρέχει ασφάλεια, οικειότητα και ανωνυμία. Οι μορφές εξάρτησης από το ίντερνετ είναι: συνεχής πλοήγηση, διαδικτυακά-ηλεκτρονικά παιχνίδια, διαδικτυακές σχέσεις μέσω εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης (msn, chat, facebook, skype κ.α.), ηλεκτρονικός τζόγος, ψυχαναγκαστική συλλογή πληροφοριών (τραγουδιών κ.α.).   Για τα παιδιά και τους εφήβους η χρήση του ίντερνετ για περισσότερο από 10 ώρες την εβδομάδα αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων εξάρτησης από το διαδίκτυο όπως: κατάθλιψη, άγχος, απομόνωση, αφηρημάδα, ημικρανίες, ξηροφθαλμία, διαταραχές ύπνου (έντονες αϋπνίες ή υπνηλία), διαταραχές διατροφής (ανορεξία), πτώση σχολικής επίδοσης, μυοσκελετικές παθήσεις (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα από την υπερκόπωση των χεριών από τη χρήση του πληκτρολογίου), εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα προς τους γονείς ή τα πρόσωπα φροντίδας, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής και της φυσικής άσκησης.   Οι γονείς για να αποτρέψουν την εξάρτηση από το διαδίκτυο καλό είναι: -Να θέτουν αυστηρά χρονικά όρια στη χρήση του διαδικτύου. -Να τοποθετούν τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, για να υπάρχει έλεγχος και όχι δυνατότητα απομόνωσης των παιδιών και εφήβων. -Να τοποθετούν προγράμματα και φίλτρα προστασίας στον υπολογιστή, ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να μην έχουν πρόσβαση σε ιστοσελίδες με ακατάλληλο και επικίνδυνο περιεχόμενο για την ηλικία τους. -Να σκεφτούν και τη δική τους διαδικτυακή συμπεριφορά, καθώς αποτελούν τα κατεξοχήν πρότυπα για τα παιδιά και τους εφήβους τους. -Να ενημερώνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία για το φαινόμενο του εθισμού στο διαδίκτυο. -Να ενδιαφέρονται και να ρωτούν τα παιδιά και τους εφήβους για τις δραστηριότητές τους στο διαδίκτυο (ποιες σελίδες επισκέπτονται, τι ψάχνουν κλπ.) -Να ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους εφήβους σε αθλητικές δραστηριότητες και συναναστροφές με συνομηλίκους. -Να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους. Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (προνήπια, νήπια), η χρήση του ίντερνετ δεν συνιστάται. Φυσικά, δεν επιτρέπεται, παιδιά τέτοιας ηλικίας να έχουν προσωπικές σελίδες σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης (πχ. facebook). Στις ηλικίες αυτές, ο υπολογιστής χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικά παιχνίδια, μικρής χρονικής διάρκειας, παρουσία των γονέων και όχι σε καθημερινή βάση. Έτσι, εάν το παιδί ή ο έφηβός σας παρουσιάζει κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω ή ο χρόνος που ασχολείται με το ίντερνετ αυξάνεται μέρα με τη μέρα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελέγξει το χρόνο παραμονής του στον κυβερνοχώρο και έτσι να «απομακρύνεται» από κοινωνικές, σχολικές, προσωπικές του δραστηριότητες ή όταν δεν ασχολείται με το ίντερνετ να αισθάνεται αποδιοργανωμένος και αγχωμένος, απευθυνθείτε σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ή σε ειδικές υπηρεσίες για τον εθισμό στο διαδίκτυο  Αναστασία Γκοτσοπούλου, ψυχολόγος

Αυτό που γίνεται με τους γονείς, μπορεί να γίνει και με τους εκπαιδευτικούς. Με την προσευχή και την αγιοσύνη μπορείτε να βοηθήσετε και τα παιδιά στο σχολείο. Μπορεί να τα επισκιάσει η χάρις του Θεού και να γίνουν καλά. Μην προσπαθείτε με ανθρώπινους τρόπους να διορθώσετε κακές καταστάσεις. Δεν έρχεται κανένα καλό αποτέλεσμα. Μόνο με την προσευχή θα φέρετε αποτέλεσμα. Να επικαλείσθε τη θεία Χάρη για όλους. Να πάει η θεία Χάρις μέσα στην ψυχή τους και να τους αλλοιώσει.   Αυτό θα πει χριστιανός.   Εσείς οι εκπαιδευτικοί μυστικά, χωρίς να το καταλαβαίνετε, μεταδίδετε στα παιδιά το άγχος και τα επηρεάζετε. Με την πίστη φεύγει το άγχος. Τι λέμε; «Και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»[3].   Ν' ανταποκρίνεσθε στην αγάπη των παιδιών με διάκριση. Έτσι άμα σας αγαπήσουν, θα μπορέσετε να τα οδηγήσετε κοντά στον Χριστό. Θα γίνετε εσείς το μέσον. Η αγάπη σας να είναι αληθινή. Να μην τ' αγαπάτε ανθρώπινα, όπως κάνουν συνήθως οι γονείς· δεν τα βοηθάτε. Αγάπη εν προσευχή, εν Χριστώ αγάπη. Αυτή ωφελεί πραγματικά. Κάθε παιδί που βλέπετε, να προσεύχεσθε γι' αυτό κι ο Θεός στέλνει την Χάρη Του και θα το ενώνει μαζί Του. Προτού μπείτε στην τάξη, και ειδικά σε δύσκολα τμήματα, να λέτε την ευχή. «Κύριε Ιησού Χριστέ...». Μπαίνοντας  ν' αγκαλιάζετε με το βλέμμα σας όλα τα παιδιά, να προσεύχεσθε και μετά να μιλάτε προσφέροντας όλο σας τον εαυτό. Κάνοντας αυτή την προσφορά εν Χριστώ, θα χαίρεσθε. Έτσι θ' αγιάζεσθε κι εσείς και τα παιδιά. Θα ζείτε μέσα στην αγάπη του Χριστού και στην Εκκλησία, διότι θα γίνεσθε καλοί μέσα στην εργασία.   Αν κάποιος μαθητής δημιουργήσει πρόβλημα, κάνετε πρώτα μια γενική παρατήρηση λέγοντας:   - Παιδιά, εδώ ήλθαμε για μάθημα, για σοβαρή δουλειά. Βρίσκομαι κοντά σας, για να σας βοηθήσω. Κι εσείς κουράζεσθε, για να πετύχετε στη ζωή. Κι εγώ, που σας αγαπάω πάρα πολύ, κοπιάζω. Γι' αυτό, σας παρακαλώ, να κάνετε ησυχία, για να πετύχομε το σκοπό μας.   Δεν θα κοιτάζετε αυτόν που παραφέρθηκε, αν συνεχίσει, απευθύνεσθε στον ίδιο όχι με θυμό αλλά σοβαρά και σταθερά. Θα προσέχετε να επιβάλλεσθε στην τάξη, για να μπορείτε να επιδράσετε και στις ψυχές τους. Δεν φταίνε τα παιδιά που είναι δύσκολα. Αυτό οφείλεται στους μεγάλους.   Στα παιδιά να μη λέτε πολλά για τον Χριστό, για τον Θεό, αλλά να προσεύχεσθε στον Θεό για τα παιδιά. Τα λόγια χτυπούν στ' αυτιά, ενώ η προσευχή πηγαίνει στην καρδιά. Ακούστε ένα μυστικό. Την πρώτη ημέρα που θα μπείτε στην τάξη, να μην κάνετε μάθημα. Να τους μιλήσετε ωραία. Μία μία τις λέξεις. Να φερθείτε με αγάπη στα παιδιά. Στην αρχή να μην τους μιλήσετε καθόλου περί Θεού ούτε περί ψυχής. Άλλη φορά αυτά, αργότερα. Την ημέρα, όμως, που θα τους μιλήσετε για τον Θεό, θα προετοιμασθείτε καλά και θα τους πείτε:   - Υπάρχει ένα θέμα, για το οποίοι πολλοί αμφιβάλλουν. Είναι το θέμα «Θεός». Τι γνώμη έχετε;   Έπειτα συζήτηση. Άλλη ημέρα το θέμα «ψυχή»:   - Υπάρχει ψυχή;   Έπειτα να μιλήσετε για το κακό από πλευράς φιλοσοφικής. Να τους πείτε ότι έχομε δύο εαυτούς, τον καλό και τον κακό. Πρέπει να καλλιεργήσομε τον καλό. Αυτός θέλει την πρόοδο, την καλοσύνη, την αγάπη. Αυτόν πρέπει να ξυπνήσομε, για να γίνομε άνθρωποι σωστοί στην κοινωνία. Να θυμηθείτε εκείνο: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα, τι καθεύδεις;»[4]. Να μην τους τα πείτε, όμως, έτσι αλλά με άλλα λόγια, περίπου έτσι: «Παιδιά, να είστε ξύπνιοι για τη μόρφωση, για το καλό, για την αγάπη. Μόνο η αγάπη τα κάνει όλα όμορφα και γεμίζει η ζωή μας κι αποκτάει νόημα. Ο κακός εαυτός θέλει την τεμπελιά, την αδιαφορία. Αλλ' αυτό κάνει άνοστη τη ζωή, χωρίς νόημα κι ομορφιά».   Όλα, όμως, αυτά θέλουν προετοιμασία. Η αγάπη απαιτεί θυσίες και πολύ συχνά και θυσία χρόνου. Να δίδετε την πρώτη θέση στην κατάρτιση, για να είστε έτοιμοι να προσφέρετε στα παιδιά. Να είστε έτοιμοι κι όλα να τα λέτε με αγάπη και προπάντων με χαρά. Να τους δείχνετε όλη σας την αγάπη και να ξέρετε τι θέλετε και τι λέτε. Αλλά θέλει και τέχνη πως θα φερθείτε στα παιδιά.    πατήρ Πορφύριος

Ένα βιωματικό άρθρο – αφιέρωμα στη γραφική και γεμάτη εκπλήξεις περιοχή της Μάνης, δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της η κορυφαία αμερικάνικη εφημερίδα, Washington Post, στο οποίο ο συντάκτης του – ένας Αμερικανός συγγραφέας – αναφέρει την προσωπική του εμπειρία, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο τις ομορφιές της χώρας μας, αλλά και τα μαθήματα ζωής, που πήρε και θα του μείνουν αξέχαστα. Του Roberto Loiederman* “Αυτό, που πραγματικά επιθυμούσαμε όλοι, ήταν ένα ευχάριστο μέρος για μια οικογενειακή, 10ήμερη απόδραση. Η γυναίκα μου κι εγώ, ο αδερφός της και η σύζυγος του και η 93 ετών πεθερά μου, δηλαδή μια παρέα πέντε ατόμων, που συνδέονται με δεσμούς αίματος, γάμου και κοινής ιστορίας. Αυτό που ζήσαμε ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα reunion. Επειδή οι συγγενείς της γυναίκας μου δεν ήθελαν να ταξιδέψουν μακριά από το σπίτι τους στο Ισραήλ, αποφασίσαμε να συγκεντρωθούμε όλοι στην Ελλάδα. Αφού έψαξα σε ταξιδιωτικές ιστοσελίδες, βρήκα ένα κατάλληλο σπίτι στην Μάνη της Πελοποννήσου, όπου κανείς από εμάς δεν είχε πάει ποτέ. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, το σπίτι ήταν σε ένα μη τουριστικό χωριό, αρκετά χιλιόμετρα πάνω από την ακτή, οπότε θα χρειαζόμασταν αυτοκίνητο για να πάμε στην παραλία, σε ένα εστιατόριο ή για να βρούμε το κοντινότερο ΑΤΜ. Θέλαμε πραγματικά να το κάνουμε αυτό; Η γυναίκα μου, η Μπέτυ, είχε άλλες ανησυχίες. Δεδομένων των οικονομικών προβλημάτων στην Ελλάδα, αναρωτιόταν πως θα ήταν τα πράγματα σε ένα μικρό χωριό. Θα υπήρχαν οι στοιχειώδεις υπηρεσίες; Μετά από ένα καθησυχαστικό, ηλεκτρονικό διάλογο με τους ιδιοκτήτες, νοικιάσαμε το σπίτι. Συναντηθήκαμε με τους συγγενείς στο αεροδρόμιο της Αθήνας, στη συνέχεια οδηγήσαμε το νοικιασμένο μας αυτοκίνητο διασχίζοντας την Πελοπόννησο, προς την Καλαμάτα, όπου, ναι, φάγαμε εξαιρετικές ελιές. Από εκεί πήραμε το φιδωτό δρόμο, δύο λωρίδων, προς το νότο, με το Μεσσηνιακό κόλπο στα δεξιά μας και τον Ταΰγετο στα αριστερά μας. Είναι μια συναρπαστική είσοδος στη Μάνη, μια χερσόνησο, που εξέχει προς τη Μεσόγειο, θυμίζοντας το σκληρό, κυρτό δάχτυλο μιας μάγισσας. Μια ώρα αργότερα, στη Στούπα, μια παραλιακή πόλη που κατακλύζεται από Βορειοευρωπαίους, πήραμε τηλέφωνο την Ντέμπορα, μια Ιρλανδέζα που διαχειρίζεται το ενοικιαζόμενο σπίτι. Η ξανθιά, νευρική Ντέμπορα έφτασε με ένα τρίτροχο όχημα. Μας είπε ότι είχε ζήσει στη Μάνη για χρόνια και είχε γεννήσει τα παιδιά της εκεί. Εκτός από τη ενοικίαση ακινήτων, νοικιάζει άλογα, που έχει φέρει από την Ιρλανδία και προσφέρει μαθήματα ιππασίας. Με χαρά μας ανέφερε ότι το δικό της σπίτι, σε ένα γειτονικό χωριό, δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα και νερό. Ακολουθήσαμε τη Ντέμπορα μέχρι το Νεοχώρι. Καθώς πλησιάζαμε το χωριό, αντί να συνεχίσει στο γεμάτο ζιγκ-ζαγκ δρόμο, επέλεξε να ανέβει μια απότομη ανηφόρα. Το όχημα της έκανε διάφορους ελιγμούς, αναγκάζοντάς με να χρησιμοποιώ το χειρόφρενο και να αλλάζω συχνά ταχύτητα, με την Μπέτυ δίπλα μου να λαχανιάζει από αγωνία. Στο Νεοχώρι, τα σοκάκια δεν είναι πολύ μεγαλύτερα από ένα αυτοκίνητο. Ανακουφισμένοι, φτάσαμε στον προορισμό μας ανέπαφοι. Το Νεοχώρι, από όσο μπορούσαμε να δούμε, ήταν καθαρό και ήσυχο. Ίδιο με την απεικόνιση στην ιστοσελίδα, το ενοικιαζόμενο ήταν ένα πέτρινο σπίτι, πλήρως ανακαινισμένο, με σύγχρονο εσωτερικό, με πολλές συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας και ζεστές πινελιές. Ρώτησα τη Ντέμπορα για την ασφάλεια. “Μην ανησυχείτε για αυτό”, μου είπε κλείνοντας μου το μάτι. “Υπάρχουν φρουροί, που προστατεύουν το σπίτι. Θα δείτε.” Μετά την εγκατάσταση μας, συγκεντρωθήκαμε στο επάνω αίθριο, που είχε θέα στον κόλπο και τα βουνά. Ήπιαμε τσάι, απολαμβάνοντας το λάλημα των πετεινών, τον μοναδικό ήχο στο χωριό. Σταδιακά, αρχίσαμε να ακούμε και έναν ακόμα ήχο: Φωνές. Έξι γυναίκες, διαφόρων ηλικιών είχαν εγκατασταθεί έξω από την πόρτα μας, μιλώντας δυνατά. Μας διώχνουν από το χωριό; Ανατριχιαστικές σκηνές από το “Ζορμπάς ο Έλληνας ” έλαμψαν στο μυαλό μου. Όπως αποδείχθηκε , οι γυναίκες συγκεντρώνονται εκεί κάθε απόγευμα για να καθαρίσουν τα λαχανικά τους και να κουβεντιάσουν. Η μεγαλύτερη, ντυμένη “Ελληνίδα Χήρα” καθάριζε άνθη κολοκυθιού. Αυτοί ήταν λοιπόν οι φρουροί; Τους είπα καλημέρα και στη συνέχεια διόρθωσα τον εαυτό μου, καλησπέρα. Οι γυναίκες, προφανώς θέλοντας να συνδεθούν μαζί μας, απάντησαν με χαμόγελα και ένα κύμα ερωτήσεων. Δυστυχώς, είχα εξαντλήσει τις γνώσεις μου της ελληνικής, έτσι χαμογέλασα βλακωδώς και ανασήκωσα τους ώμους. Μονοπάτια και ταβέρνες Πριν από το ταξίδι, είχα διαβάσει το βιβλίο του Πάτρικ Λι Φέρμορ “Μάνη: Ταξίδια στη Νότια Πελοπόννησο”, ένα λυρικό πορτρέτο των κατοίκων της Μάνης, οι οποίοι, σύμφωνα με το συγγραφέα, επέζησαν χάρη στο θάρρος, την εφευρετικότητα και την άγρια ανεξαρτησία τους. Έχουν απωθήσει εισβολείς, κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην από μια άγρια γη και διατήρησαν το καλό τους χιούμορ. Την επόμενη μέρα, εμπνευσμένος από τον ατρόμητο Φέρμορ, ξύπνησα την αυγή και περπάτησα μόνος κατά μήκος ενός στενού μονοπατιού, στρωμένου με επίπεδες πέτρες σε περίεργα μεγέθη. Μέρος της διαδρομής από το Νεοχώρι μέχρι το γειτονικό χωριό ήταν χορταριασμένη, ακανθώδης και κατάφυτη. Η μυρωδιά του φασκόμηλου ήταν διάχυτη και κυκλάμινα φύτρωναν ανάμεσα στα βράχια. Ψηλότερα, η διαδρομή περνούσε δίπλα από ελαιώνες. Όλα αυτά είχαν μια σκληρή, έντονη ομορφιά. Χρειάστηκε μια ώρα για να περπατήσω μέχρι την Καστάνια. Κοντά στην πλατεία του χωριού, μια γυναίκα, που στεκόταν μπροστά σε έναν πέτρινο τοίχο, μάζευε σύκα από ένα δέντρο που ήταν δίπλα σε ένα σπίτι και έμοιαζε εγκαταλελειμμένο. Στην πλατεία, μια ομάδα ανδρών καθόταν έξω από δυο ταβέρνες, μιλώντας και πίνοντας ρετσίνα ή καφέ. Περιγράφοντας μια παρόμοια σκηνή τη δεκαετία του 1950, ο Φέρμορ έγραψε ότι οι κάτοικοι που συνάντησε στις ταβέρνες απέφευγαν να μιλούν για την πολιτική και αντ’ αυτού μιλούσαν για ναυάγια, για το Λόρδο Βύρωνα, την πτώση του Βυζαντίου, τη μετανάστευση των πουλιών ή τα κακά του να καπνίζεις χασίς. Οι άνδρες στις ταβέρνες στην Καστάνια, ήταν αυτοί που μιλούν για χασίς και ναυάγια ή αυτοί που μιλούν για την πιθανή βύθιση του “πλοίου” της ελληνικής οικονομίας; Αυτά που έλεγαν οι χωρικοί ήταν ακατανόητα για μένα, αλλά στη Μάνη δεν είδα κανένα σημάδι από ανθρώπους, που αναλώνονται με την οικονομία. Μακριά από τα κέντρα εξουσίας της Ελλάδας, η καθημερινή ζωή στα χωριά αυτά φαινόταν χωρίς βιασύνες και έννοιες. Σε κάθε χωριό, σχεδόν όλη η διαθέσιμη γη χρησιμοποιείται για την παραγωγή τροφίμων. Στην κάθε πίσω αυλή καλλιεργούσαν κολοκυθάκια ή πεπόνια, αμπέλια, οπωροφόρα δέντρα, ελιές, λαχανικά και πολύ συχνά είχαν κότες. Τις επόμενες ημέρες, είδα ότι κάθε χωριό στη Μάνη είναι μοναδικό, αλλά όλα έχουν τουλάχιστον δυο κοινά: γεωργική αυτοδυναμία και άνδρες, πολλές φορές και γυναίκες, που κάθονται σε ταβέρνες, μιλάνε, πίνουν και γελούν. Ο ρυθμός των ημερών Για τους πέντε μας, οι περισσότερες μέρες είχαν τον ίδιο ρυθμό. Ενώ η Μπέτυ και τα πεθερικά μου κοιμόνταν ακόμα, εγώ σηκωνόμουν για την πρωινή μου εξόρμηση. Πίσω στο σπίτι, έφτιαχνα ζεστά δημητριακά και καφέ. Την ίδια στιγμή, η νύφη μου περπατούσε μέχρι τον κοντινό φούρνο και έφερνε φρεσκοψημένο ψωμί. Καθόμασταν στην κάτω αυλή, στη σκιά του αμπελιού και απολαμβάναμε ντομάτες, γιαούρτι, τυρί και σταφύλια, από τα τσαμπιά που κρέμονταν πάνω από το κεφάλι μας. Νωρίς το απόγευμα οδηγούσαμε προσεκτικά στα στενά σοκάκια στο Νεοχώρι και στη συνέχεια φτάναμε στην παραλία. Οι αμμώδεις παραλίες της Στούπας ήταν γεμάτες ομπρέλες και λάτρεις του ήλιου. Προτιμήσαμε την παραλία Πανταζή, νότια του Αγίου Νικολάου. Ήταν μια βοτσαλωτή παραλία, χωρίς πολύ κόσμο, με ένα σνακ μπαρ, δημόσιες τουαλέτες και σκιερά δέντρα. Ήταν το τέλειο μέρος για διάβασμα και βουτιές στα ζεστά νερά του κόλπου. Αργά το απόγευμα επιστρέφαμε στο σπίτι και καθόμασταν στο επάνω επάνω αίθριο, πίνοντας σπιτικό χυμό σταφυλιού και βλέποντας το ηλιοβασίλεμα στον κόλπο. Στην άλλη κατεύθυνση ήταν ο Ταΰγετος, η απότομη ράχη της Μάνης, που μερικές φορές καλύπτεται από σκοτεινά σύννεφα. Ο αδερφός της γυναίκας μου και η σύζυγος του περπατούσαν αργά το απόγευμα, πριν από το δείπνο. Απτόητοι από το σκοτάδι, τα αδιάβατα φαράγγια ή την εξάντληση, αντιμετώπιζαν αυτή την πεζοπορία σαν μια άσκηση θάρρους στα Ιμαλάια. Κατά τη διάρκεια μιας έντονης πεζοπορίας, περιμένοντας να βρουν μια ταβέρνα με ζεστό φαγητό και κρύα ποτά, συνέχιζαν το περπάτημα προς τα πάνω και έβρισκαν μόνο πηγές με κρύο νερό στο βουνό και ένα δέντρο γεμάτο ώριμα σύκα, τα οποία και έτρωγαν. Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία, πολύ σημαντικότερη από την ανάμνηση μιας ταβέρνας. Είχαν μια ιστορία, που άξιζε να θυμούνται, δηλαδή έναν από τους λόγους που ταξιδεύουμε. Σχεδόν κάθε βράδυ πηγαίναμε μέχρι τα παραθαλάσσια χωριά για δείπνο. Στο “Χθες και Σήμερα” , ένα κατάστημα δώρων και εστιατόριο στη Στούπα, η Βούλα Κυριακέα, η ευγενική ιδιοκτήτρια, μας είπε: “Εκατό χρόνια πριν, ένας νεαρός άνδρας ήρθε και στην Καλογριά για εξόρυξη. Ο Νίκος Καζαντζάκης”. “Αυτός που έγραψε τον Ζορμπά;” αναφωνήσαμε. Η Βούλα κούνησε καταφατικά το κεφάλι. “Προσέλαβε έναν μηχανικό ορυχείων, έναν μεγαλύτερο άνδρα που έσφυζε από ζωή. Το όνομά του; Ζορμπάς!”. Η Βούλα γέλασε, απολαμβάνοντας το παρελθόν της Μάνης, καθώς και το παρόν της . Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία γιατί ονόμαζε το εστιατόριο της “Χθες και σήμερα”. Αργότερα, περπατούσαμε στον πεζόδρομο της Στούπας, που δεν έβλεπες κανένα πολυόροφο κτίριο, παρά μόνο τον κατάλληλο αριθμό από τουριστικά καταστήματα, εστιατόρια, μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα. Η Στούπα, η Καλόγρια και ο Άγιος Νικόλαος είναι ευχάριστα και παρθένα μέρη. Λίγα χιλιόμετρα βόρεια είναι η όμορφη Καρδαμύλη, την οποία ο Φέρμορ ονομάζει “Αποκατεστημένο Βυζάντιο”. Πρόκειται για υπέροχα σημεία διακοπών. Μέρα με τη μέρα, μας μάγεψε και το Νεοχώρι, το “δικό” μας χωριό, με τις εκκλησίες, το αρτοποιείο και το άρωμα του, του ελαιώνες, τις βαμμένες πόρτες και τα πέτρινα σπίτια, των οποίων οι στέγες έμοιαζαν με τα φτερά του γερακιού. Πάνω απ ‘όλα, περιμέναμε με αγωνία την ημερήσια συγκέντρωση έξω από την πόρτα μας. Κάθε φορά που οι γείτονες εμφανίζονταν, η νύφη μου ανακοίνωνε: “ Ακούστε! Η Βουλή των γυναικών του Νεοχωρίου ξεκίνησε τη συνεδρίαση!” Σπηλιές και Ακροπόλεις Ο Φέρμορ έγραψε ότι ο Πύργος Δυρού, με τους σταλαγμίτες και τους σταλακτίτες, τα απόκοσμα χρώματα και σχήματα, είναι οι σπηλιές, μέσω των οποίων γίνονταν οι διάσημες καταβάσεις στον Κάτω Κόσμο”. Μια ώρα νότια από το Νεοχώρι, τα σπήλαια, τα οποία διασχίζει κάποιος με βάρκα, είναι αρκετά εντυπωσιακά, ακόμη και χωρίς τους μύθους. Αλλά μέσα, σέρνοντας τα δάχτυλά σας στο δροσερό νερό, είναι δελεαστικό να φανταστεί κανείς τον Ορφέα να προσπαθεί να οδηγήσει την αγαπημένη του Ευρυδίκη στον Κάτω Κόσμο. Πιο κάτω είναι το χωριό Βάθεια. Ορατή από το επίπεδο της θάλασσας, η Βάθεια μοιάζει σαν μια συλλογή από πέτρινους πύργους στο χρώμα της καραμέλας. Ανεβαίνοντας το δρόμο, θα βρείτε δεκάδες ορθογώνια κτίσματα τριών και τεσσάρων ορόφων, που κάποτε ήταν οικογενειακά φρούρια. Σήμερα είναι έρημα και άδεια. Χτισμένα εκατοντάδες χρόνια πριν, αυτά κτίρια υπήρξαν εμβληματικά για τη χιλιοτραγουδισμένη ανεξαρτησία της Μάνης. Παρείχαν προστασία από αντιμαχόμενους γείτονες, επιδρομείς, άλλα χωριά ή στρατεύματα εισβολής, αλλά δεν είχαν καμία προστασία κατά της οικονομικής ύφεσης. Έτσι σήμερα σχεδόν όλα αυτά τα μίνι – φρούρια, παρά τη θεαματική θέα τους, είναι κενά και καταρρέουν. Αφήσαμε τη Βάθεια, οδηγήσαμε στο νότιο άκρο της χερσονήσου και στη συνέχεια, ώρες αργότερα, πήραμε μια λάθος στροφή και καταλήξαμε πίσω στη Βάθεια. Αλλά τώρα όλα ήταν πολύ διαφορετικά. Ο δρόμος μέσα από το εγκαταλελειμμένο χωριό ήταν γεμάτος αυτοκίνητα από άκρη σε άκρη. Ένας γάμος ήταν σε εξέλιξη. Ένας γάμος; Σε ένα χωριό φάντασμα, γνωστό κυρίως για τις βεντέτες του; Παράξενο. Αλλά εκεί ήταν η νύφη, ο γαμπρός, οι επισκέπτες, ο ιερέας, τα φαγητά, η διακόσμηση, τα μπαλόνια, η μουσική, μια χαρούμενη γιορτή σε εγκαταλελειμμένα σπίτια και μπαλκόνια. Έμοιαζε τόσο ζωντανό, όπως το γέλιο στην ατυχία. Όπως ο χορός του Ζορμπά, μετά την καταστροφή ή όπως οι χωριανοί που πίνουν ρετσίνα σε μια ταβέρνα, ενώ η οικονομία της χώρας τους μπορεί να καταρρεύσει. Πήγαμε στη Μάνη καθαρά από τύχη, για μια οικογενειακή συγκέντρωση. Αλλά καθώς οι μέρες περνούσαν, πάρα πολύ γρήγορα, κατάλαβα ότι είναι αδύνατο να περάσει κανείς χρόνο εκεί, χωρίς να πάρει τουλάχιστον μερικά μαθήματα ζωής. *Ο Roberto Loiederman είναι ένας ανεξάρτητος κειμενογράφος και συν-συγγραφέας του “The Eagle Munity”, ενός συγγράμματος για το μοναδικό πλοίο στο οποίο έγινε ένοπλη ανταρσία, στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία.   Πηγή : ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ

Είναι ασύλληπτη η γνώση του Θεού απ’ το δικό μας νου. Είναι άπειρη, περιλαμβάνει όλα τα όντα, ορατά και αόρατα, έσχατα και αρχαία. Τα γνωρίζει ο Θεός όλα με ακρίβεια, σε όλο το βάθος και το πλάτος τους. Ο Κύριος γνωρίζει εμάς, πριν γνωρίσομε εμείς τον εαυτό μας. Γνωρίζει τις διαθέσεις μας και την παραμικρή μας σκέψη, τους λογισμούς, τις αποφάσεις μας, πριν να τις πάρομε. Αλλά και προ της συλλήψεώς μας και προ καταβολής κόσμου μας γνώριζε καλά. Γιαυτό ο Δαβίδ θαυμάζει και φωνάζει: «Κύριε, εδοκίμασάς με και έγνως με …» Το Πνεύμα το Άγιον εισχωρεί παντού. Γιαυτό εκείνος που εμφορείται υπό του Αγίου Πνεύματος έχει και αυτός τη γνώση του Θεού. Γνωρίζει το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον. Του τα φανερώνει το Άγιον Πνεύμα. Τίποτα δεν είναι άγνωστο στον Θεό απ’ τις πράξεις μας, αλλά γράφονται όλα. Γράφονται κι όμως δεν γράφονται. Γεννιούνται και υπάρχου, αλλά δεν γεννιούνται. Αυτό που ξέρετε εσείς τώρα, το ξέρει ο Θεός προ καταβολής κόσμου. Σας θυμίζω αυτό που λέει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος στην Ευχή προ της Θείας Μεταλήψεως. Ακούστε: «Το μεν ακατέργαστόν μου έγνωσαν οι οφθαλμοί Σου· επί το βιβλίον δε Σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει». Αυτά τα λόγια κάποιοι τα παρεξηγούν και τα μπερδεύουν. «Αφού ο Θεός τα έχει όλα γραμμένα, έχομε μοίρα, λένε, έχομε τύχη, έχομε πεπρωμένο. Άρα ήταν γραμμένο και πεπρωμένο να κάνεις, για παράδειγμα, φόνο· σε είχε προορίσει γι’ αυτό ο Θεός». Θα μου πεις: «Αν είναι γραμμένο ότι εγώ επρόκειτο να σκοτώσω εσένα, είμαι εγώ υπεύθυνος ή ανεύθυνος; Αφού και τα «μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει», γιατί να είμαστε υπεύθυνοι οι άνθρωποι; Τώρα πες μου εσύ, που λέεις ότι ο Θεός είναι αγαθός, γιατί το έγραφε και δεν με απέτρεπε να το κάνω;». Εδώ είναι το μυστήριο. Ο Θεός εν τη παντοδυναμία Του και παγγνωσία Του γνωρίζει τα πάντα, και τα μέλλοντα να συμβούν, αλλά δεν είναι Εκείνος υπαίτιος για το κακό. Ο Θεός προγνωρίζει αλλά δεν προορίζει. Για τον Θεό δεν υπάρχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Όλα είναι γυμνά και τετραχηλισμένα ενώπιόν Του. Πως το λέει ο απόστολος Παύλος; «Πάντα δε γυμνά και τετραχηλισμένα τοις οφθαλμοίς Αυτού». Ως παντογνώστης γνωρίζει και το αγαθό και το κακό. Συνεργάζεται με το αγαθό ως φύσει αγαθός και είναι ξένος του κακού. Αφού είναι ξένος του κακού, πώς είναι δυνατόν να μας προορίζει γι’ αυτό; Ο Θεός εδημιούργησε τα πάντα καλά λίαν και έδωσε σε όλα αγαθό άγιο προορισμό. Το κακό είναι πρόβλημα, το οποίο η θρησκεία μας το εξηγεί μ’ ένα θαυμάσιο τρόπο, που καλύτερος δεν υπάρχει. Η εξήγηση που του δίνει είναι η εξής: Το κακό υπάρχει και προέρχεται απ’ τον διάβολο. Μέσα μας έχομε και το κακό πνεύμα και το αγαθό πνεύμα και μάχονται αλλήλους. «Ή γαρ τον ένα μισήσει και τον έτερον αγαπήσει ή ενός ανθέξεται και του ετέρου καταφρονήσει· ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά». Μέσα μας δηλαδή γίνεται πάλη μεταξύ καλού και κακού. Σ’ αυτήν όμως την πάλη ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ν’ αποφασίσει τι θα διαλέξει. Άρα δεν είναι ο Θεός που προορίζει κι αποφασίζει αλλά η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. Ο Θεός εν τη παντογνωσία Του γνωρίζει μ’ όλη την ακρίβεια όχι απλώς από πριν αλλά προ καταβολής κόσμου ότι ο τάδε θα κάνει, παραδείγματος χάριν, φόνο, όταν γίνει τριάντα τριών ετών. Αλλά ο άνθρωπος εν τη ελευθερία της βουλήσεώς του – δώρο που του έδωσε ο Θεός και το διαστρέβλωσε – ενεργεί αυτοβούλως. Δεν είναι ο Θεός ο αίτιος, ούτε μας προορίζει γι’ αυτό το σκοπό. Η παγνωσία Του δεν μας υποχρεώνει. Σέβεται την ελευθερία μας, δεν την καταργεί. Μας αγαπάει, δεν μας κάνει δούλους, μας δίνει αξία. Ο Θεός δεν επεμβαίνει στην ελευθερία μας, τη σέβεται, μας δίνει το ελεύθερο. Άρα είμαστε υπεύθυνοι, διότι κάνομε αυτό που θέλομε εμείς. Δεν μας αναγκάζει ο Θεός. Είναι προδιαγεγραμμένο και γνωστό στον Θεό ότι θα σκοτώσεις εσύ αυτόν τον άνθρωπο, αλλά δεν είναι κανονισμένο υπό του Θεού να το κάνεις. Πώς είναι δυνατό ο Θεός, που μας εδημιούργησε από άπειρη αγάπη κι ο ίδιος είναι απόλυτη αγάπη και θέλει μόνο την αγάπη, να θελήσει να σε οδηγήσει στην κακία και στο φόνο; Σου δίνει την ελευθερία και μετά σου την παίρνει; Εσύ ενεργείς ελεύθερα, εσύ αποφασίζεις αυτό που ο Θεός γνωρίζει εκ των προτέρων, χωρίς να σε αναγκάζει, γι’ αυτό και είσαι εσύ υπεύθυνος. Αυτά τα θέματα είναι πολύ λεπτά, θέλουν θείο φωτισμό, για να τα κατανοήσει ο άνθρωπος. Είναι μυστήρια. Το αγαθό στη φύση είναι μυστήριο. Δεν είναι ωραίο ένα λουλουδάκι με ποικίλα χρώματα, που σε τραβάει και σε κάνει να το αγαπήσεις; Το πλησιάζεις κι έχει άρωμα τόσο ευγενικό, τόσο λεπτό, που σε κάνει να το αγαπάεις πιο πολύ. Αυτό είναι το αγαθό. Έ ναι, αλλά δεν είναι όμως κι αυτό μυστήριο; Πώς έγιναν αυτά τα χρώματα, πώς έγινε αυτό το άρωμα; Το ίδιο μπορούμε να πούμε για τα πουλιά, για τα ζώα, για τα υδρόβια. Όλα εκφράζουν την αγαθότητα του Θεού. Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο ό,τι πιο ωραίο και καλό. Τον προόρισε να γίνει τέλειος. Του έδωσε, όμως, και την ελευθερία κι έτσι έγκειται και σ’ εκείνον ν’ ακολουθήσει το αγαθό ή το κακό. Από το ένα μέρος η αγάπη του Θεού κι από το άλλο η ελευθερία του ανθρώπου. Αγάπη και ελευθερία μπλέκουν. Ενώνεται το πνεύμα με το Πνεύμα. Αυτή είναι η μυστική ζωή. Όταν το πνεύμα μας ενώνεται με το Πνεύμα του Θεού, τότε κάνομε το αγαθό, γινόμαστε αγαθοί. Για τα πάθη μας ευθύνεται άλλος, η βούλησή μας. Ο Θεός δεν θέλει να περιορίσει τη βούλησή μας, δεν θέλει να μας πιέσει, δεν θέλει να επιβάλει τη βία. Από μας εξαρτάται τι θα κάνομε και πώς θα ζήσομε. Ή θα ζούμε τον Χριστό και θα έχομε τα θεία βιώματα και την ευτυχία ή θα ζούμε στη μελαγχολία και στη λύπη. Μέση κατάστασις, μέσος όρος δεν υπάρχει. Ή θα είσαι ή δεν θα είσαι. Ή το ένα ή το άλλο. Η φύση εκδικείται, μισεί το κενό. Το καθετί μπορεί να είναι έτσι, αλλά μπορεί και να μην είναι. Το φίλημα επί παραδείγματι μπορεί να είναι άγιο και μπορεί να είναι πονηρό. Αλλ’ αυτό έχει αξία, να ενεργεί ο άνθρωπος ελεύθερα. … Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο να ζητάει μόνος του να γίνει καλός, να το επιθυμεί μόνος του και να γίνεται, τρόπον τινα, σαν δικό του το κατόρθωμα, ενώ στην πραγματικότητα προέρχεται απ’ την χάρι του Θεού. Έρχεται πρώτα στο σημείο να το θέλει, να το αγαπάει, να το επιθυμεί και κατόπιν έρχεται η θεία χάρις και το κατορθώνει. Ο Θεός είναι αγάπη δεν είναι απλός θεατής της ζωής μας. Προνοεί και ενδιαφέρεται ως Πατέρας μας που είναι, αλλά σέβεται και την ελευθερία μας. Δεν μας πιέζει. Εμείς να έχομε την ελπίδα μας στην πρόνοια του Θεού και, εφόσον πιστεύομε ότι ο Θεός μας παρακολουθεί, να έχομε θάρρος, να ριχνόμαστε στην αγάπη Του και τότε θα Τον βλέπομε διαρκώς κοντά μας. Δεν θα φοβόμαστε μήπως παραπατήσομε. Πόσες βελόνες έχει το κάθε πεύκο; Ο Θεός τις γνωρίζει και χωρίς τη δική Του θέληση ούτε μία δεν πέφτει κάτω. Όπως και οι τρίχες της κεφαλής μας και αυτές όλες είναι ηριθμημέναι. Εκείνος φροντίζει και για τις πιο μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας, μας αγαπάει, μας προστατεύει. Εμείς ζούμε σαν να μην αισθανόμαστε το μεγαλείο της θείας προνοίας. Ο Θεός είναι πολύ μυστικός. Δεν μπορούμε να καταλάβομε τις ενέργειές Του. Μη νομίζετε ότι ο Θεός το έκανε έτσι και μετά το διόρθωσε. Ο Θεός είναι αλάθητος. Δεν διορθώνει τίποτα. Ποιος είναι, όμως, στο βάθος ο Θεός, στην ουσία, εμείς δεν το γνωρίζομε. Τις βουλές του Θεού, δεν μπορούμε να τις εξιχνιάσομε. Όταν ο Θεός μας δωρίσει το χάρισμα της ταπεινώσεως, τότε όλα τα βλέπομε, όλα τα αισθανόμαστε, τότε Τον ζούμε τον Θεό πολύ φανερά. Όταν δεν έχομε την ταπείνωση, δεν βλέπομε τίποτα. Το αντίθετο όταν αξιωθούμε της αγίας ταπεινώσεως, τα βλέπομε όλα, τα χαιρόμαστε όλα. Ζούμε τον Θεό, ζούμε τον Παράδεισο μέσα μας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός.